Lỗ hổng lớn của đào tạo từ xa ngành kỹ thuật: SV bị “khuyết” kỹ năng thực hành

Ngay sau khi Tạp chí Giáo dục điện tử Việt Nam đăng bài viết “Đào tạo từ xa ngành kỹ thuật, các trường nói chất lượng ngang bằng đào tạo chính quy”, nhiều chuyên gia, lãnh đạo các cơ sở giáo dục đại học bày tỏ lo ngại về chất lượng người học vì ngành kỹ thuật đòi hỏi nhiều kỹ năng thực hành, tương tác trực tiếp với thiết bị, máy móc.

Học từ xa trong ngành Kỹ thuật sẽ “có hại nhiều hơn có lợi”

Bạn đang xem: Lỗ hổng lớn của đào tạo từ xa ngành kỹ thuật: SV bị “khuyết” kỹ năng thực hành

Trao đổi với phóng viên Tạp chí Giáo dục điện tử Việt Nam, GS Jean-Marc Lavest, Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết, không thể áp dụng chương trình đào tạo truyền thống vào đào tạo từ xa nếu không có sự điều chỉnh phù hợp.

Học từ xa hoặc học tại nơi làm việc có thể trở thành xu hướng trong tương lai, phù hợp với tinh thần học tập suốt đời. Tuy nhiên, một trong những nhược điểm của học từ xa là cần thiết kế chương trình phù hợp để đảm bảo sự phát triển toàn diện của người học, bao gồm cả lý thuyết và kỹ năng thực hành. Đặc biệt đối với các lĩnh vực kỹ thuật, kỹ năng thực hành là vô cùng quan trọng.

Giáo sư Jean-Marc Lavest, Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội. (Ảnh: NVCC)

Giáo sư Jean-Marc Lavest khẳng định: “Đối với các chương trình đào tạo khoa học tự nhiên, công nghệ và kỹ thuật, kỹ năng thực hành và thực tập là môn học không thể thiếu. Xây dựng chương trình đào tạo có tỷ lệ kiến ​​thức lý thuyết kết hợp với thực hành phù hợp là điều cần thiết để đảm bảo chất lượng đạt chuẩn đầu ra.

Ngoài ra, việc tổ chức các hoạt động thực hành, thực tập có thể được thực hiện bằng nhiều hình thức khác nhau, không nên chỉ giới hạn trong các phòng thí nghiệm, xưởng thực hành của trường. Cần tổ chức để sinh viên có thể thực hành, thực tập tại các doanh nghiệp, trung tâm nghiên cứu phát triển, viện nghiên cứu hoặc tại các trường đại học khác trong và ngoài nước.

Ngoài ra, Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng, việc lựa chọn hình thức học từ xa với mục tiêu dễ dàng lấy được bằng cấp là cách tiếp cận sai lầm của cả người học và nhà tuyển dụng.

Xem thêm : 17 cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam lọt bảng xếp hạng đại học châu Á 2025

“Tôi cho rằng xã hội ngày nay đang phát triển theo hướng hiện đại và hội nhập quốc tế, nhà tuyển dụng ngày càng quan tâm đến kiến ​​thức, kỹ năng, thái độ cũng như khả năng đóng góp và tạo ra giá trị cho tổ chức của người lao động thay vì chỉ dựa vào bằng cấp mà họ có”, Giáo sư Jean-Marc Lavest bày tỏ quan điểm.

Tại Trường Đại học Bách khoa – Đại học Quốc gia TP.HCM, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thiên Phúc – Phó Hiệu trưởng nhà trường, nhận xét đào tạo từ xa khối ngành kỹ thuật vẫn chưa mang lại tín hiệu tích cực.

“Chương trình đào tạo ngành kỹ thuật nói chung và các chương trình đào tạo khác nói riêng phải có ba điều kiện: kiến ​​thức, kỹ năng và thái độ. Mỗi cơ sở giáo dục đại học phải xây dựng một bộ tín chỉ đào tạo đầy đủ về lý thuyết và thực hành. Với hệ thống đào tạo từ xa ngành kỹ thuật, theo tôi, phần lớn sinh viên chỉ nắm được kiến ​​thức lý thuyết cơ bản, mất đi kỹ năng thực hành.

Khi học chương trình đại học toàn thời gian, sinh viên sẽ được sử dụng cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại của trường, được thực hành trực tiếp dưới sự hướng dẫn chặt chẽ của giảng viên và được “thực hành”. Đó cũng là một trong những lý do khiến hình thức học từ xa, đặc biệt là các ngành kỹ thuật, đang mất dần giá trị, đặt ra câu hỏi sinh viên nên vận dụng kiến ​​thức vào thực tiễn như thế nào khi mọi thứ đều dựa trên lý thuyết?

“Nếu một chương trình đào tạo từ xa chỉ dạy những “khuyết điểm” là chỉ chú trọng kiến ​​thức lý thuyết mà bỏ bê thực hành thì đó không phải là chương trình đào tạo tốt, bất kể nó phục vụ mục đích gì”, ông Trần Thiên Phúc cho biết.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thiên Phúc, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh – Đại học Quốc gia Việt Nam. (Ảnh: Website trường)

Cũng đồng tình với quan điểm này, ông Nguyễn Thái Tân, giảng viên Khoa Kỹ thuật xây dựng, Trường Đại học Công nghiệp TP.HCM, cho rằng việc đào tạo từ xa trong lĩnh vực kỹ thuật “có hại nhiều hơn có lợi”.

Theo ông Tân, một trong những thách thức lớn nhất của đào tạo từ xa trong lĩnh vực kỹ thuật là thiếu điều kiện thực hành trực tiếp. Với sự phát triển của công nghệ hiện đại ngày nay, các cơ sở đào tạo hoàn toàn có thể sử dụng phần mềm mô phỏng hoặc phòng thí nghiệm ảo, nhưng những công cụ này không thể thay thế hoàn toàn kinh nghiệm thực tế bằng thiết bị và máy móc. Điều này có thể hạn chế khả năng phát triển kỹ năng thực hành của sinh viên, một yếu tố quan trọng trong đào tạo các ngành kỹ thuật.

Tương lai của việc học từ xa trong ngành kỹ thuật là gì?

Xem thêm : Lùi công bố kết quả xét tuyển sớm là hợp lý vì biết đã đỗ ĐH ít em muốn học nữa

Dự đoán về tiềm năng phát triển chương trình đào tạo từ xa cho nhóm ngành kỹ thuật trong tương lai, PGS.TS Trần Thiên Phúc cho biết: “Trong thời gian tới, tôi chưa thấy tín hiệu khả quan nào cho việc triển khai đào tạo từ xa cho nhóm ngành kỹ thuật và Trường Đại học Bách khoa TP.HCM – Đại học Quốc gia Hà Nội cũng chưa có kế hoạch mở hệ thống đào tạo từ xa cho nhóm ngành này.

Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh hiện đang đẩy mạnh đào tạo từ xa nhằm mở rộng cơ hội cho người học, tuy nhiên, hình thức này chỉ phù hợp với các ngành học thiên về lý thuyết. Đối với các ngành học đòi hỏi nhiều thực hành, đào tạo từ xa sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc đảm bảo chất lượng.

Trong khi đó, ông Nguyễn Thái Tân cho rằng tương lai của đào tạo từ xa ngành kỹ thuật sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm sự phát triển của công nghệ, chất lượng chương trình giảng dạy và cách tiếp cận giáo dục của cả người học và người sử dụng lao động.

Với sự tiến bộ của công nghệ giáo dục, đặc biệt là ứng dụng công cụ thực tế ảo và mô phỏng, học từ xa có tiềm năng to lớn trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy và cải thiện các khóa học thực hành. Tuy nhiên, để hệ thống đào tạo này thực sự hiệu quả, việc đảm bảo cho sinh viên có cơ hội thực hành các kỹ năng thực hành cần thiết vẫn là một thách thức lớn.

Sinh viên ngành Kỹ thuật ô tô thực hành trực tiếp tại trường Đại học Bách khoa Hà Nội. (Ảnh: NTCC)

Trao đổi về vấn đề này, Giáo sư Jean-Marc Lavest cho rằng, nếu hệ thống đào tạo từ xa cho ngành kỹ thuật trở nên phổ biến trong tương lai, các cơ sở giáo dục cần nghiên cứu kỹ lưỡng chương trình đào tạo, đảm bảo nội dung lý thuyết cân bằng với hoạt động thực hành, đáp ứng chuẩn đầu ra của chương trình đào tạo.

Đối với sinh viên chuyên ngành kỹ thuật, thực hành và hợp tác với doanh nghiệp trong quá trình đào tạo là rất quan trọng. Hoạt động thực hành, thực tập tại trường cũng như tại doanh nghiệp cần được lồng ghép vào chương trình đào tạo. Nội dung và chất lượng hoạt động thực hành, thực tập tại doanh nghiệp cần được nhà trường thường xuyên theo dõi, đánh giá và kiểm tra.

Thúy Hiền

https://giaoduc.net.vn/lo-hong-lon-cua-dao-tao-tu-xa-nganh-ky-thuat-sv-bi-khuyet-ky-nang-thuc-hanh-post245126.gd

Nguồn: https://dut.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục