Giáo viên nào đủ tầm để bồi dưỡng học sinh giỏi những môn tích hợp ở cấp THCS?

Hiện nay, một số địa phương đã công bố cấu trúc, nội dung kỳ thi tuyển sinh giỏi môn Văn cấp THCS năm học 2024-2025, một số địa phương đang lấy ý kiến ​​về dự thảo để chính thức ban hành các môn thi tuyển sinh giỏi.

Hầu hết các địa phương đã công bố kế hoạch và dự thảo kỳ thi năng khiếu văn hóa dành cho học sinh trung học cơ sở, tuyển chọn 7 môn gồm: Toán, Văn, Anh, Giáo dục công dân, Công nghệ thông tin, Khoa học tự nhiên, Lịch sử và Địa lý.

Bạn đang xem: Giáo viên nào đủ tầm để bồi dưỡng học sinh giỏi những môn tích hợp ở cấp THCS?

Trong 7 môn học, có 2 môn có số phận đặc biệt là Khoa học tự nhiên; Lịch sử và Địa lý vì đây là các môn học tích hợp của chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 khi được “tích hợp” từ 5 môn học độc lập của chương trình năm 2006 là: Vật lý, Sinh học, Hóa học, Lịch sử, Địa lý.

Giáo viên nào có thể đảm nhiệm việc chuẩn bị cho các môn học tích hợp – khi hầu hết các trường vẫn sắp xếp việc dạy và học theo các môn học phụ? Sẽ phát sinh nhiều vấn đề trong việc dạy và học; luyện thi; thậm chí khi học sinh đạt giải thưởng.

Môn tích hợp vẫn còn nhiều bất cập (Ảnh: TA)

4 năm triển khai vẫn chưa hình thành được 2 môn học tích hợp

Sau 3 năm triển khai chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 cho lớp 6, 7, 8 ở bậc THCS, các môn tích hợp vẫn chưa được xác định rõ ràng và còn một số bất cập.

Trước những khó khăn trong triển khai ở cấp cơ sở, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Công văn số 5636/BGDĐT-GDTrH hướng dẫn xây dựng kế hoạch dạy học các môn Khoa học tự nhiên, Lịch sử, Địa lý, trong đó đề xuất cho phép dạy song song các môn học phụ, giáo viên bộ môn sẽ dạy kiến ​​thức của từng môn và kiểm tra kiến ​​thức của từng môn.

Tuy nhiên, các môn học phụ trong môn tích hợp vẫn phải tập trung vào một trọng tâm là điểm số, đánh giá, nhận xét về phẩm chất, năng lực của một môn học. Do đó, phương pháp triển khai vẫn còn lúng túng vì hầu hết các môn học tích hợp đều được dạy riêng, kiểm tra riêng cho từng môn học phụ, nhưng điểm số lại được gộp chung thành một môn học.

Trong những ngày tham gia kỳ thi định kỳ cuối học kỳ II năm học 2023-2024, bản thân người viết và nhiều giáo viên trong trường khá băn khoăn về phương pháp thi tích hợp môn học vì cách triển khai khá lạ lẫm so với các môn học khác.

Đối với môn Lịch sử và Địa lý, giám thị được hướng dẫn phát 2 đề kiểm tra và 2 phiếu trả lời riêng cho học sinh. Do đó, khi giám thị 2 vào lớp, giám thị sẽ phát 2 phiếu trả lời cho học sinh để các em điền thông tin cần thiết.

Khi giám thị 1 bước vào, ông ta đang cầm 2 bài kiểm tra của 2 môn riêng biệt. Giám thị 1 đưa cho học sinh 2 bài kiểm tra: 1 bài kiểm tra Lịch sử; 1 bài kiểm tra Địa lý và yêu cầu học sinh làm trên 2 tờ bài kiểm tra riêng biệt.

Do đó, trên bàn của mỗi học sinh có 2 bài kiểm tra của 2 môn và 2 bài kiểm tra để làm riêng. Cuối giờ học, giám thị thu lại 2 bài kiểm tra của học sinh và sắp xếp theo từng môn học riêng.

Xem thêm : Đẩy mạnh xã hội hóa, thu hút nguồn lực đầu tư cho giáo dục

Sau đó, giáo viên dạy từng môn sẽ được nhà trường phân công chấm điểm môn đó. Với cách làm này cho thấy hai môn Lịch sử và Địa lý gần như không có điểm chung nào để “hòa nhập” vì khi giảng dạy, giáo viên hai môn dạy và kiểm tra hoàn toàn tách biệt.

Có thể khi làm bài kiểm tra, giáo viên viết lên bảng môn “Lịch sử và Địa lý” nhưng sau đó học sinh được phát 2 câu hỏi kiểm tra và 2 bài kiểm tra riêng biệt. Tuy nhiên, điều này gây nhầm lẫn cho người giám sát và học sinh vì trên bàn có 2 câu hỏi kiểm tra và 2 bài kiểm tra riêng biệt.

Đối với môn Khoa học tự nhiên, gồm 3 môn phụ: Hóa học; Sinh học; Vật lý, đề thi có cùng các câu hỏi và được thiết kế hoàn toàn theo hình thức trắc nghiệm. Kiến thức của 3 môn phụ được thiết kế thành 3 phần riêng biệt, từ môn phụ này sang môn phụ khác và có 40 câu hỏi trắc nghiệm (mỗi câu hỏi có giá trị 0,25 điểm).

Với thiết kế này, giáo viên có thể chấm điểm khá đơn giản vì đáp án đã có sẵn, do đó giáo viên chỉ có thể chấm đúng hoặc sai, do đó có thể phân công giáo viên chấm điểm bất kỳ môn nào vì không có kiến ​​thức làm bài luận.

Năm học 2024-2025 là năm cuối triển khai chương trình 2018 ở cấp THCS, nhưng việc phân công giảng dạy đầu năm không có gì khác so với những năm học trước vì môn học của giáo viên nào thì giáo viên đó dạy.

Giáo viên được nhà trường cử đi học các lớp bồi dưỡng lấy chứng chỉ tích hợp vẫn chưa tự tin giảng dạy toàn bộ môn học. Nhất là môn Khoa học tự nhiên – nhiều giáo viên vẫn cho rằng kiến ​​thức lớp 8, 9 rất khó nên không thể giảng dạy toàn bộ môn học.

Tuy nhiên, lớp 9 sẽ gặp nhiều thách thức khi các địa phương tiếp tục tổ chức kỳ thi tốt nghiệp phổ thông văn hóa cho học sinh giỏi và mỗi tỉnh có ít nhất một trường phổ thông chuyên. Do đó, học sinh thi các môn tích hợp và chuyên ở các trường chuyên vào cuối năm sẽ gặp nhiều khó khăn.

Học sinh sẽ cần những giáo viên giỏi hướng dẫn các em trong suốt quá trình ôn thi để các em có thể hiểu bài, hy vọng đỗ với điểm cao và quan trọng nhất là tiết kiệm thời gian và tiền bạc khi ôn thi. Nhưng giáo viên nào đủ trình độ để ôn tập tất cả các môn trong môn tích hợp?

Những bất cập khi giáo viên xem lại đề thi tích hợp cho học sinh giỏi

Từ lâu, các trường THCS rất coi trọng kỳ thi tốt nghiệp văn hóa dành cho học sinh giỏi vì kỳ thi này sẽ khẳng định “thương hiệu” của trường, nên luôn đầu tư cho khâu chuẩn bị của cả giáo viên và học sinh ngay từ trước khi năm học mới bắt đầu.

Trước đây, trong chương trình năm 2006, mỗi giáo viên tự ôn tập từng môn vì đây là những môn học độc lập và riêng biệt. Tuy nhiên, từ năm học 2024-2025, mọi thứ đã thay đổi. Kỳ thi học sinh giỏi sẽ có 2 môn tích hợp trong kỳ thi học sinh giỏi văn hóa.

Về cơ bản, SGK tích hợp 2 môn vẫn đang được các nhà xuất bản biên soạn riêng theo từng môn học của từng tiểu môn. Tác giả SGK cũng được phân công biên tập cho từng tiểu môn riêng. Mỗi năm học, SGK chỉ có 1-2 chủ đề chung cho các tiểu môn với tỷ lệ rất nhỏ.

Do đó, phần lớn giáo viên, kể cả giáo viên có chứng chỉ tích hợp, vẫn dạy theo môn học và thi học sinh giỏi, mặc dù là môn tích hợp nhưng các trường vẫn phải phân công 2-3 giáo viên ôn tập cho mỗi môn.

Xem thêm : 11 giảng viên tại Indonesia bị thu hồi chức danh GS do gian lận học thuật

Cái khó là không thể tách riêng Khoa học tự nhiên; Lịch sử và Địa lý thành 3 môn riêng biệt hoặc 2 môn riêng biệt vì nếu vậy thì không còn là môn tích hợp nữa. Tuy nhiên, để có môn tích hợp cũng khá rời rạc vì tỷ lệ tích hợp trong mỗi kỳ thi cũng rất thấp. Suy cho cùng thì vẫn chỉ là hợp các môn.

Trong khi đó, nhà trường không thể bố trí 1 giáo viên ôn tập cho 1 môn tích hợp nên số tiết ôn tập cho môn tích hợp sẽ rất lớn vì phải có 2-3 giáo viên ôn tập/môn.

Ví dụ, đơn vị nơi tác giả đang công tác đang tính toán chuẩn xét tuyển học sinh giỏi là 4 tiết/tuần. Kỳ thi học sinh giỏi cấp huyện sẽ được tổ chức vào tuần 22 của năm học, do đó mỗi môn học độc lập sẽ được tính là 88 tiết; kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh sẽ được tổ chức vào tuần 26, do đó sẽ được cộng thêm 16 tiết.

Do đó, nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ cho đến khi học sinh thi tỉnh, giáo viên ôn tập các môn có một chuyên ngành sẽ được tính là có 104 tiết. Tuy nhiên, môn Lịch sử sẽ có 2 giáo viên ôn tập, nên tổng số tiết sẽ là 208; Khoa học tự nhiên sẽ có 3 giáo viên ôn tập, nên tổng số tiết sẽ là 312.

Người ta biết rằng việc chia thành các môn học phụ sẽ tăng số tiết học, nhưng các trường không có giải pháp khả thi nào hơn. Một giáo viên xem lại một môn học tích hợp không thể hiệu quả và hầu hết giáo viên không đủ trình độ để xử lý việc xem lại cho học sinh có năng khiếu ở cả hai môn học tích hợp.

Việc ôn tập chung có thể gây ra nhiều vấn đề phức tạp giữa các giáo viên đang ôn thi. Nếu một học sinh trượt, biết đâu, nhóm giáo viên ôn tập môn tích hợp có thể có một số lời bàn tán, nói rằng giáo viên này ôn tốt, giáo viên kia ôn kém, do đó học sinh trượt…

Nếu đạt thì nhà trường, khoa, phòng sẽ khen thưởng giáo viên như thế nào? Khen thưởng 2-3 giáo viên/môn là không đúng, tốn kém; khen thưởng từng môn sẽ khiến giáo viên lên tiếng vì số tiết ôn tập của môn đó bằng với các môn độc lập khác.

Trong khi đó, ở bậc phổ thông, các môn tích hợp ở bậc trung học cơ sở trở thành các môn học độc lập, nhưng học sinh học các môn chuyên ngành cũng sẽ học các môn tích hợp. Tất nhiên, điều này sẽ đòi hỏi nhiều công sức và tiền bạc hơn để chuẩn bị cho kỳ thi.

Thực sự mà nói, nhìn vào các môn tích hợp ở bậc THCS những năm qua, hiện nay và có thể cả những năm tới, vẫn còn nhiều điều khó hiểu.

Phong cách viết và nội dung của bài viết phản ánh quan điểm và góc nhìn của tác giả.

NGUYỄN THẾ TRUNG

https://giaoduc.net.vn/giao-vien-nao-du-tam-de-boi-duong-hoc-sinh-gioi-nhung-mon-tich-hop-o-cap-thcs-post245481.gd

Nguồn: https://dut.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục