Cử nhân sư phạm chật vật bám nghề, không ít người chấp nhận làm trái ngành

Theo số liệu thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo tại Hội nghị tổng kết năm học 2023-2024 và triển khai nhiệm vụ năm học 2024-2025, tính đến tháng 4/2024, cả nước vẫn thiếu hơn 113.000 giáo viên các cấp. Dự báo đến năm học 2024-2025, bậc tiểu học vẫn thiếu 6.621 giáo viên tin học và 5.780 giáo viên ngoại ngữ. Ở bậc trung học cơ sở, môn Công nghệ thiếu 11.598 giáo viên, môn Khoa học tự nhiên thiếu 2.366 giáo viên, môn Nghệ thuật thiếu 4.321 giáo viên.

Mới đây, Tạp chí Giáo dục điện tử Việt Nam đã liên hệ với một số địa phương để tìm hiểu về tình hình tuyển dụng giáo viên năm học 2024-2025. Nhiều địa phương như Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang, Hậu Giang, Lai Châu, Bình Định… báo cáo tình trạng thiếu giáo viên ở tất cả các cấp học.

Bạn đang xem: Cử nhân sư phạm chật vật bám nghề, không ít người chấp nhận làm trái ngành

Mặc dù tình trạng thiếu giáo viên xảy ra ở mọi cấp độ giáo dục, nhiều sinh viên tốt nghiệp ngành sư phạm vẫn phải vật lộn để tìm việc làm hoặc phải làm việc ở các lĩnh vực khác để chờ cơ hội.

Vật lộn để vượt qua kỳ thi công chức, làm việc ở một lĩnh vực khác để chờ cơ hội

Dù đã 2 lần nộp hồ sơ dự thi tuyển công chức nhà nước, cô Nguyễn Thị Mai (tên đã thay đổi) – cựu sinh viên khoa Sư phạm Sinh học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 – vẫn chưa đạt được kết quả như mong muốn.

Chia sẻ với phóng viên Tạp chí Điện tử Giáo dục Việt Nam, chị Mai cho biết: “Lần đầu tiên, tôi nộp hồ sơ đầy đủ nhưng do thiếu thông tin về thời hạn nộp lệ phí nên tôi đã bỏ lỡ cơ hội. Lần thứ hai, tôi thi tại quận Bắc Từ Liêm, kỳ thi này có hai vòng, bao gồm tiếng Anh và kiến ​​thức chuyên ngành. Phòng tôi dự thi năm đó đã chọn được 2 người trong số 40 thí sinh. Mặc dù tôi đã cố gắng hết sức, nhưng số lượng chỉ tiêu quá ít trong khi số lượng thí sinh rất đông, khiến cho cuộc cạnh tranh trở nên vô cùng khốc liệt”, chị Mai chia sẻ.

Minh họa: giaoduc.net.vn

Theo cô Mai, vì quá yêu nghề giáo nên cô vẫn quyết tâm theo đuổi nghề đến cùng mặc dù gặp nhiều khó khăn, áp lực công việc trong thời gian chờ thi công chức.

“May mắn là nhà tôi ở Đông Anh, Hà Nội nên tôi vẫn sống cùng gia đình và không phải trả tiền thuê nhà, điện, nước, dịch vụ, ăn uống và các chi phí khác. Vì vậy, tôi vẫn chấp nhận đi dạy hợp đồng tại một trường trung học cơ sở với mức lương chỉ 35.000 đồng/45 phút, tương đương 1 buổi học.

Làm giáo viên hợp đồng không chỉ bất lợi về lương mà còn bất lợi về chế độ phúc lợi. Đơn giản là dạy bao nhiêu tiết thì được trả lương. Ngoài ra, giáo viên hợp đồng không đóng bảo hiểm xã hội, nghỉ hè không lương, có thể bị chấm dứt hợp đồng bất cứ lúc nào sau khi trường có đủ giáo viên. Thông thường, giáo viên hợp đồng dạy thay cho giáo viên chính thức đang nghỉ thai sản hoặc mới nghỉ hưu nhưng chưa được tuyển dụng”, cô Mai tâm sự.

Sau khoảng 5 năm vật lộn với công việc dạy kèm và hợp đồng tại trung tâm, hiện tại cô Mai nhận được khoảng 4 triệu đồng/tháng cho cả hai vị trí dạy học. Với mức thu nhập này, nếu không nhận được sự hỗ trợ tài chính từ gia đình, cô Mai cho rằng bất kỳ sinh viên mới ra trường nào cũng khó có thể trụ lại với nghề giáo viên vì mức lương quá thấp.

“Nghề giáo đòi hỏi giáo viên phải yêu nghề và yêu học sinh. Ngoài thời gian giảng dạy trên lớp, tôi còn phải soạn giáo án và chuẩn bị cho tiết học ngày hôm sau. Chưa kể, nhiều giáo viên chủ nhiệm còn phải lo các hoạt động của lớp, nắm bắt năng lực học tập của từng học sinh, chi tiết quỹ lớp… rất khó khăn.

Trong khi đó, một người tốt nghiệp phổ thông đi làm công nhân nhà máy có thể nhận được mức lương và chế độ đãi ngộ tốt hơn so với một giáo viên hợp đồng. Sau khi hoàn thành công việc, công việc của công nhân nhà máy đã xong, không còn áp lực của một giáo viên nữa”, Mai tâm sự.

Tuy nhiên, cô Mai vẫn quyết tâm thi tuyển công chức cho đến khi đỗ.

Xem thêm : Tạp chí tổ chức Hội thảo “Giải pháp dinh dưỡng phát triển chiều cao học đường”

“Tôi vẫn thường xuyên theo dõi lịch thi công khai được niêm yết tại các trường trên địa bàn Hà Nội. Dù có phải thi lại bao nhiêu lần, tôi vẫn không hối hận khi theo đuổi nghề này”, chị Mai bày tỏ mong muốn.

Trong khi đó, Phạm Sinh Côn (sinh năm 2002, quê Nam Định) vừa hoàn thành 4 năm học ngành Sư phạm Hóa tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Côn vô cùng lo lắng vì việc tìm kiếm việc làm đúng chuyên ngành ngay sau khi ra trường không hề dễ dàng. Hiện tại, Côn đang đi dạy kèm cho một học sinh lớp 9 và làm công tác hành chính cho một công ty tư nhân để kiếm sống, chờ cơ hội nghề nghiệp.

Con cho biết, hiện tại anh chi tiêu gần 7 triệu đồng/tháng, bao gồm tiền thuê phòng, điện nước (2 triệu đồng), ăn uống (3 triệu đồng), mua sắm (1 triệu đồng) và khoảng 500.000 đồng tiền xăng xe, đi lại, chưa kể chi phí cưới hỏi (nếu có).

“Tôi cho rằng đây là mức chi tiêu trung bình của những người mới ra trường. Nếu so với mức lương cơ bản của một giáo viên thì không đủ để trang trải các khoản chi tiêu đắt đỏ ở thủ đô. Đó cũng là một trong những rào cản lớn nhất khiến những người tốt nghiệp ngành sư phạm do dự không biết có nên tiếp tục theo đuổi hay dừng lại để chuyển sang một công việc khác có thu nhập ổn định hơn”, Con tâm sự.

Chia sẻ về dự định tương lai, Côn cho biết anh sẽ không về quê thi sư phạm vì dù thiếu giáo viên nhưng thi sư phạm chưa bao giờ là dễ dàng, số lượng vị trí tuyển dụng ở các trường lại rất ít.

“Đó là lý do vì sao đến giờ em vẫn chưa tìm được công việc mình mong muốn và vẫn đang hoàn thiện bản thân để chờ cơ hội tiếp theo. Nhu cầu tuyển dụng giáo viên Hóa học đang giảm dần do số lượng học sinh phổ thông chọn môn học này giảm. Điều này dẫn đến chỉ tiêu tuyển sinh ngành Sư phạm Hóa học giảm mạnh. Do đó, cơ hội tìm kiếm việc làm sau khi tốt nghiệp cũng khó khăn hơn. Bên cạnh đó, mức lương thấp cũng khiến nhiều bạn trẻ khó có thể trụ lại với nghề”, Con bày tỏ.

Theo cựu sinh viên ngành Sư phạm Hóa, một số bạn của em đã tìm được công việc ổn định tại các trường học, chủ yếu là trường tư, trong khi những người khác phải làm thêm hoặc chuyển sang ngành khác để trang trải chi phí hàng tháng ở thủ đô.

Trong khi đó, anh Phạm Văn Đại (sinh năm 1997, quê Bắc Giang) tốt nghiệp chuyên ngành Sư phạm Sinh học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2, chia sẻ: “Tôi rất trân trọng và khâm phục những sinh viên sau khi ra trường có thể trở thành giáo viên vì họ phải thực sự yêu nghề mới có thể cống hiến và theo đuổi đến cùng. Tuy nhiên, với tôi, công việc này không đủ để trang trải chi phí sinh hoạt xa nhà nên đó cũng là rào cản lớn trong suy nghĩ của tôi lúc bấy giờ”, anh Đại tâm sự.

Anh Phạm Văn Đại, cựu sinh viên khoa Sư phạm Sinh học, Đại học Sư phạm Hà Nội 2. (Ảnh: NVCC)

Mặc dù không theo đuổi sự nghiệp giảng dạy, Dai cho biết anh chưa bao giờ hối hận về quyết định theo học ngành Sư phạm Sinh học. Môi trường học tập đã giúp anh phát triển nhiều kỹ năng mềm cần thiết cho sự nghiệp tương lai.

“Kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm từ các hoạt động công tác xã hội trong những năm tháng đại học đã tạo nên nền tảng vững chắc cho hành trình tương lai của tôi. Sinh viên sư phạm cần tự hoàn thiện bản thân ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường để dần thích nghi với yêu cầu của thị trường, dù có muốn theo đuổi nghề giáo hay không”, cựu sinh viên sư phạm chia sẻ.

Cần có kế hoạch tổng thể và chiến lược phát triển giáo dục rõ ràng

Ông Nguyễn Thế Lâm – Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo TP Nam Định, tỉnh Nam Định cho biết, tình trạng thiếu giáo viên trên địa bàn chủ yếu ở cấp mầm non.

Theo ông Lâm, trong số những giáo viên nghỉ việc những năm gần đây tại TP Nam Định, giáo viên mầm non chiếm tỷ lệ cao nhất. Nghề giáo viên mầm non ngày càng kém hấp dẫn do mức thu nhập thấp nhất trong tất cả các bậc học, trong khi giáo viên chịu nhiều áp lực nhất và thời gian làm việc dài.

Xem thêm : 70 nhà giáo dự chung khảo “Nhà giáo Hà Nội tâm huyết, sáng tạo”

“Thực tế, chúng ta thấy người lao động ở các tỉnh có khu công nghiệp lớn như Bắc Giang, Bắc Ninh… cũng có thu nhập cao hơn. Đây là thực tế khiến nhiều giáo viên mầm non phải nghỉ việc”, ông Lâm nói.

Ngoài ra, ở các cấp học khác, tình trạng thừa, thiếu giáo viên vẫn còn tồn tại. Nhiều môn học mới, môn tích hợp của chương trình giáo dục phổ thông mới thiếu giáo viên, trong khi đó, có những môn học thừa giáo viên.

Theo ông Lâm, một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thừa giáo viên ở một số môn và thiếu giáo viên ở các môn khác là do quy hoạch, phân bổ nguồn lực giáo dục chưa hợp lý. Ở nhiều vùng nông thôn, miền núi, số lượng học sinh không ổn định, dẫn đến khó khăn trong việc tính toán số lượng giáo viên cần thiết. Ngược lại, ở các thành phố lớn, số lượng học sinh tăng nhưng đội ngũ giáo viên chưa đáp ứng kịp thời.

Ông Lâm chỉ ra rằng tình trạng thất nghiệp của sinh viên sư phạm phần lớn là do nhu cầu của thị trường lao động trong ngành giáo dục thay đổi nhanh chóng. Các trường đại học, cao đẳng sư phạm chưa thích ứng được với những thay đổi này, dẫn đến lãng phí nguồn lực đào tạo và ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục.

“Để giải quyết vấn đề này, tôi cho rằng cần phải có quy hoạch tổng thể, chiến lược phát triển rõ ràng cho ngành giáo dục, nhất là trong phân bổ nguồn lực, đào tạo giáo viên. Bên cạnh đó, cần có chính sách khuyến khích giáo viên về công tác tại các vùng khó khăn, nâng cao chất lượng đào tạo tại các trường sư phạm để sinh viên tốt nghiệp đáp ứng được nhu cầu của thị trường lao động”, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo TP Nam Định cho biết.

Ông Nguyễn Thế Lâm – Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Nam Định. (Ảnh: website trường THCS Trần Bích San).

Trong khi đó, ông Mai Sơn – Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Bắc Giang cho biết, tỉnh đã kiểm soát ổn định tình trạng thiếu giáo viên. Tỉnh Bắc Giang đã triển khai các chính sách khuyến khích, động viên học sinh đi học sư phạm, nâng cao trình độ đội ngũ giáo viên đã công tác.

Ông Sơn cho biết, trong kỳ thi tuyển dụng công chức gần đây, số lượng thí sinh đăng ký cao hơn số chỉ tiêu tuyển sinh, cho thấy sức hấp dẫn của ngành giáo dục Bắc Giang. Tuy nhiên, càng nhiều người đăng ký dự thi công chức thì tỷ lệ cạnh tranh càng cao và không phải ai cũng có thể đỗ. Đó cũng là một trong những lý do khiến nhiều sinh viên sư phạm sau khi tốt nghiệp không có việc làm đúng chuyên ngành.

Ông Mai Sơn – Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Bắc Giang. (Ảnh: Cổng thông tin điện tử tỉnh Bắc Giang)

Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bắc Giang, tỉnh đã triển khai chủ trương đào tạo, bồi dưỡng giáo viên vùng sâu, vùng xa, bảo đảm không khó khăn trong tuyển dụng giáo viên cho vùng khó khăn. Ông Sơn nhấn mạnh, việc cân đối giữa số lượng giáo viên và nhu cầu thực tế không phải là bài toán dễ, đòi hỏi phải đồng bộ trong quy hoạch nguồn nhân lực giáo dục.

“Thời gian tới, tỉnh Bắc Giang sẽ tiếp tục duy trì, phát triển các chính sách hiện hành và sẵn sàng tiếp thu ý kiến ​​của các cơ quan Trung ương để triển khai các giải pháp tốt nhất cho giáo dục tại địa phương”, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Bắc Giang bày tỏ.

Thu Thủy

https://giaoduc.net.vn/cu-nhan-su-pham-chat-vat-bam-nghe-khong-it-nguoi-chap-nhan-lam-trai-nganh-post245025.gd

Nguồn: https://dut.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục