Cần có quỹ học bổng sau đại học để san sẻ “nỗi lo” học phí với nghiên cứu sinh

Theo Khoản 1 Điều 8 Nghị định số 84/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Giáo dục, đối tượng được xét cấp học bổng khuyến khích học tập được quy định cụ thể như sau:

“a) Học sinh trung học phổ thông trong các cơ sở giáo dục chuyên biệt, học sinh trường chuyên biệt có hạnh kiểm tốt, học tập xuất sắc trong kỳ xét học bổng, có điểm môn chuyên đạt từ 8,5 trở lên trong kỳ xét hoặc đạt một trong các giải khuyến khích trở lên trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, khu vực, quốc tế năm đó;

Bạn đang xem: Cần có quỹ học bổng sau đại học để san sẻ “nỗi lo” học phí với nghiên cứu sinh

b) Học sinh các trường năng khiếu văn hóa, thể dục thể thao có hạnh kiểm tốt trở lên, học lực trung bình khá trở lên, được cấp học bổng và đạt huy chương trong các cuộc thi cấp quốc gia, khu vực hoặc quốc tế của năm học đó;

c) Học sinh, sinh viên đang học tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đại học có kết quả học tập, rèn luyện đạt loại khá trở lên, không bị kỷ luật ở mức khiển trách trở lên trong thời gian xét cấp học bổng.

Điều này có nghĩa là sinh viên và nghiên cứu sinh không đủ điều kiện nhận học bổng để khuyến khích việc học.

Khoản 1 Điều 3 Quy chế tuyển sinh và đào tạo tiến sĩ ban hành kèm theo Thông tư 18/2021/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 6 năm 2021 quy định: “Thời gian đào tạo chuẩn trình độ tiến sĩ là từ 03 năm (36 tháng) đến 04 năm (48 tháng) do cơ sở đào tạo quyết định, bảo đảm đa số nghiên cứu sinh hoàn thành chương trình đào tạo trong thời gian này; mỗi nghiên cứu sinh có kế hoạch học tập và nghiên cứu đầy đủ trong thời gian đào tạo chuẩn…”.

Việc thiếu học bổng khuyến khích học tập, phải học (3-4 năm) trong khi vẫn đảm bảo chuẩn mực giảng dạy,… là những khó khăn đối với nghiên cứu sinh là giảng viên, khiến họ khó tập trung vào việc học, buộc phải kéo dài thời gian học so với thời gian đào tạo chuẩn.

Đối với các cơ sở giáo dục đại học, việc giảng viên phải kéo dài thời gian làm nghiên cứu sinh không chỉ ảnh hưởng đến công việc của chính họ mà còn khiến các trường khó đáp ứng được chuẩn mực về tỷ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ theo Quy định về Chuẩn mực cơ sở giáo dục đại học.

Một số ý kiến ​​cho rằng đào tạo sau đại học góp phần hình thành đội ngũ nghiên cứu nòng cốt trong phát triển khoa học công nghệ, do đó các cơ sở giáo dục đại học cần xây dựng quỹ học bổng sau đại học để thu hút nhân tài tham gia nghiên cứu, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao.

Nguồn ảnh: Đại học Mở Hà Nội

Vật lộn để tìm kiếm nguồn tài trợ, sinh viên sau đại học phải kéo dài thời gian đào tạo tiêu chuẩn

Xem thêm : Hiệu trưởng TH An Thượng A: Chủ trương xã hội hóa trường đưa ra là vì học sinh

Theo tìm hiểu của phóng viên, hiện tại chị N. đang là giảng viên tại một trường đại học ở miền Trung. Thời gian đào tạo chuẩn để lấy bằng tiến sĩ là 3-4 năm, nhưng chị N. phải kéo dài thời gian làm nghiên cứu sinh.

“Sau hơn 5 năm tích cực làm nghiên cứu sinh, hiện tại tôi đang chuẩn bị bảo vệ luận án tiến sĩ tại hội đồng chấm luận án cấp cơ sở đào tạo. Việc kéo dài thời gian làm nghiên cứu sinh là điều tôi không mong muốn. Tuy nhiên, trong quá trình học tập, tôi gặp rất nhiều khó khăn trong việc cân bằng giữa học tập, giảng dạy, nghiên cứu khoa học,…

Ngoài ra, tôi còn phải duy trì công việc làm thêm để đảm bảo thu nhập kinh tế, trang trải chi phí và học phí sau đại học”, chị N. chia sẻ.

Được biết, do trường đại học nơi chị N. theo học là tại Hà Nội nên chi phí cho mỗi chuyến đi từ quê nhà (Nghệ An) ra Hà Nội học vào thứ 7, chủ nhật hàng tuần khoảng hơn 2 triệu đồng (tiền xe, tiền ăn, tiền ở…). Hơn nữa, chị N. còn phải đảm nhiệm cả trách nhiệm làm mẹ, làm con trong gia đình nên việc học tập, nghiên cứu thực sự là một hành trình rất khó khăn đối với chị.

Mong muốn của cô N. là các cơ sở giáo dục đại học nên có quỹ học bổng sau đại học, đặc biệt là học bổng dành cho nghiên cứu sinh, vì nếu có học bổng này thì những giảng viên là nghiên cứu sinh như cô N. sẽ được chia sẻ và hỗ trợ một phần/toàn phần học phí.

“Theo tôi, các cơ sở giáo dục đại học nên có quỹ học bổng sau đại học cho nghiên cứu sinh tiến sĩ. Bởi vì không dễ để có được bằng tiến sĩ. Mặc dù một số cơ sở giáo dục đại học có chính sách hỗ trợ chi phí đi lại, tham gia hội thảo, v.v. cho các giảng viên làm nghiên cứu sinh tiến sĩ, nhưng vẫn có những giảng viên có năng lực tốt, đang trong quá trình lập kế hoạch cho các vị trí quản lý trường đại học, không quan tâm đến việc làm nghiên cứu sinh tiến sĩ vì họ cảm thấy khó khăn, lãng phí thời gian và sợ vấn đề phải bù đắp chi phí khi họ đã nhận được sự hỗ trợ từ nhà trường nhưng không thể hoàn thành luận án đúng hạn.

Quỹ học bổng sau đại học sẽ là nguồn động viên to lớn về vật chất và tinh thần, chia sẻ “nỗi lo” học phí cho mỗi nghiên cứu sinh”, bà N. bày tỏ.

Việc xây dựng quỹ học bổng sau đại học cho sinh viên sau đại học không phải là vấn đề quá khó khăn.

Đưa ra ý kiến ​​về đề xuất các cơ sở giáo dục đại học cần thành lập Quỹ học bổng sau đại học, TS Thái Anh Tuấn – Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng quản trị Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vinh cho rằng, học bổng là khoản tiền thường hỗ trợ một phần/toàn bộ chi phí học tập cho những người có thành tích xuất sắc, tích cực hoạt động (học sinh, sinh viên, thực tập sinh, nghiên cứu sinh), qua đó khuyến khích, tạo động lực cho người học theo đuổi con đường tri thức và nghiên cứu khoa học.

Tuy nhiên, hiện nay các trường đại học chỉ có học bổng cho sinh viên, rất ít trường có quỹ học bổng sau đại học, đặc biệt là học bổng cho nghiên cứu sinh tiến sĩ. Trong khi đó, để đào tạo một tiến sĩ phải mất ít nhất 3 năm, phát sinh nhiều chi phí trong quá trình nghiên cứu, thời gian học cũng ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế của từng nghiên cứu sinh,…

Do đó, các cơ sở giáo dục có tiềm năng nên thành lập quỹ học bổng sau đại học, trong đó quy định rõ ràng những điều kiện, tiêu chí mà học viên sau đại học phải đáp ứng để được nhận học bổng.

TS Thái Anh Tuấn – Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng quản trị Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vinh. (Ảnh: website nhà trường)

Xem thêm : Hội thảo quốc gia về khoa học giáo dục 2024 quy tụ nhiều chuyên gia, thầy cô

“Tôi cho rằng việc xây dựng quỹ học bổng sau đại học không quá khó đối với nhiều cơ sở giáo dục đại học tại Việt Nam. Bởi hiện nay, nhiều trường đại học trên thế giới đã và đang duy trì quỹ học bổng sau đại học để thu hút những người tài năng tham gia nghiên cứu, tham gia đóng góp kết quả, tạo ra giá trị nghiên cứu khoa học cho chính cơ sở đào tạo”, ông Tuấn chia sẻ.

Để thành lập quỹ học bổng sau đại học, trước hết là học bổng dành cho nghiên cứu sinh, ông Tuấn cho rằng nguồn tài trợ có thể huy động từ nguồn tài trợ của doanh nghiệp và các dự án nghiên cứu khoa học.

Các trường đại học cần thành lập quỹ học bổng sau đại học, nhưng không nhất thiết phải đưa vào luật vì mỗi cơ sở đào tạo sẽ có mức độ tự chủ riêng, mỗi trường sẽ nghiên cứu và xây dựng chính sách hỗ trợ, học bổng phù hợp cho học viên sau đại học.

Theo tìm hiểu của phóng viên, tại Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vinh, mỗi giảng viên tham gia nghiên cứu khoa học đều được nhà trường hỗ trợ kinh phí. Cụ thể, ông Tuấn cho biết, nhà trường đang thiếu giảng viên trình độ tiến sĩ nên luôn ưu tiên đầu tư, khuyến khích giảng viên tham gia nghiên cứu khoa học.

“Nhà trường hỗ trợ giảng viên làm nghiên cứu sinh tiến sĩ bằng cách giảm 80% giờ giảng dạy và nghiên cứu khoa học, hỗ trợ 100% học phí và trợ cấp hàng tháng 3 triệu đồng (tổng cộng 30 tháng). Đối với giảng viên phải kéo dài thời gian nghiên cứu tiến sĩ, nhà trường sẽ xem xét giảm mức hỗ trợ”, ông Tuấn chia sẻ.

Theo TS Nguyễn Đình Tường – Chủ tịch Hội đồng quản trị Trường Đại học Kinh tế Nghệ An, lâu nay, học bổng chủ yếu dành cho đối tượng là học sinh, sinh viên – những người không có thu nhập ổn định, có hoàn cảnh khó khăn, có thành tích học tập xuất sắc… Trong khi đó, học sinh, sinh viên sau đại học thường là những người đã đi làm, có thu nhập nên vẫn có thể trang trải học phí và chi phí khi học thạc sĩ, tiến sĩ.

Theo ông Tường, nếu trường đại học có quỹ học bổng sau đại học thì nên ưu tiên cấp học bổng cho nghiên cứu sinh tiến sĩ. Bởi vì mức học phí hiện nay đối với đào tạo thạc sĩ nhìn chung không quá cao; thời gian đào tạo chuẩn đối với trình độ thạc sĩ không dài bằng trình độ tiến sĩ.

Học phí đào tạo tiến sĩ tương đối cao nên không thể trang trải hết cho tất cả nghiên cứu sinh tiến sĩ. Do đó, khi thành lập quỹ học bổng này, các cơ sở giáo dục cần nghiên cứu các điều kiện, tiêu chuẩn, tiêu chuẩn xét cấp học bổng tiến sĩ.

Tương tự như quỹ học bổng mà các trường dành cho sinh viên đại học, quỹ học bổng dành cho sinh viên sau đại học cũng nên được trích từ một phần trăm học phí, và cũng có thể đến từ các dự án nghiên cứu khoa học và nguồn đầu tư từ doanh nghiệp.

Nhu cầu học sau đại học vẫn cao, nhưng nhiều người tài có mong muốn và tìm cách đi du học. Ở một số trường đại học trên thế giới, nghiên cứu sinh học toàn thời gian, được trợ cấp, nhận học bổng và chỉ cần tập trung vào nghiên cứu. Trong khi đó, tại Việt Nam, phần lớn nghiên cứu sinh ít có thời gian tham gia các trải nghiệm nghiên cứu khoa học với giảng viên vì phải vừa làm vừa học để đảm bảo thu nhập kinh tế và trang trải chi phí đào tạo. Do đó, các trường đại học xây dựng quỹ học bổng sau đại học sẽ giúp nghiên cứu sinh tập trung vào nghiên cứu toàn thời gian, đảm bảo chất lượng đào tạo.

Ngoài ra, theo lãnh đạo nhà trường, đào tạo tiến sĩ không vì mục đích lợi nhuận mà nhằm tạo ra một cộng đồng học thuật phục vụ cho nghiên cứu khoa học và giảng dạy đại học. Do đó, ngoài nhu cầu các trường đại học phải có quỹ học bổng sau đại học, nhà nước cũng nên thành lập quỹ học bổng này cho nghiên cứu sinh tiến sĩ.

Ngọc Huệ

https://giaoduc.net.vn/can-co-quy-hoc-bong-sau-dai-hoc-de-san-se-noi-lo-hoc-phi-voi-nghien-cuu-sinh-post245556.gd

Nguồn: https://dut.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục