Thí sinh chọn xét tuyển đại học bằng điểm thi tốt nghiệp có đang bị thiệt thòi?

Mùa tuyển sinh đại học năm 2024, nhiều thí sinh đạt điểm cao trong kỳ thi tốt nghiệp THPT, thậm chí đạt 27, 28 điểm (tổng điểm 3 môn) nhưng vẫn không trúng tuyển vào trường đại học mong muốn.

Điều này không chỉ làm dấy lên mối lo ngại về tính công bằng của hệ thống tuyển sinh mà còn đặt ra câu hỏi: liệu các ứng viên dựa vào điểm thi tốt nghiệp có bị bất lợi bởi sự đa dạng và phức tạp của các phương pháp tuyển sinh khác hay không?

Bạn đang xem: Thí sinh chọn xét tuyển đại học bằng điểm thi tốt nghiệp có đang bị thiệt thòi?

Minh họa: Đoàn Nhân

27 điểm ở 3 môn nhưng vẫn trượt nguyện vọng 1

Trong nhiều năm, điểm thi tốt nghiệp phổ thông là thước đo chính để xét tuyển vào đại học, giúp các ứng viên có cơ hội công bằng để chứng minh năng lực của mình dựa trên thành tích học tập trong suốt thời gian học phổ thông. Tuy nhiên, sự gia tăng của các phương pháp tuyển sinh khác trong những năm gần đây đã thay đổi tình trạng điểm thi tốt nghiệp.

Trên thực tế, trong mùa tuyển sinh năm 2024, nhiều trường đại học đã giảm chỉ tiêu tuyển sinh theo điểm thi tốt nghiệp, thay vào đó ưu tiên các phương thức tuyển sinh khác như xét hồ sơ học tập, xét tuyển theo từng kỳ thi riêng biệt, xét tuyển kết hợp phỏng vấn, ưu tiên các chứng chỉ quốc tế. Những thí sinh lựa chọn phương thức tuyển sinh truyền thống theo điểm thi tốt nghiệp không chỉ phải đối mặt với số lượng chỉ tiêu ít ỏi mà còn phải cạnh tranh với những thí sinh đã được đánh giá theo các tiêu chí khác.

Xem thêm : Kiểm định nước ngoài thường ngắn hơn 1-1,5 ngày so với trong nước

Nhiều cơ sở giáo dục chỉ có khoảng 30% tổng chỉ tiêu tuyển sinh dựa trên điểm thi tốt nghiệp, trong khi các phương pháp tuyển sinh khác chiếm phần còn lại. Điều này khiến các ứng viên dựa vào điểm thi tốt nghiệp rơi vào tình thế khó khăn, vì họ phải cạnh tranh với một số lượng nhỏ chỉ tiêu tuyển sinh, dẫn đến nhiều ứng viên có điểm cao vẫn không thể vào được chuyên ngành mong muốn.

Các trường đại học ngày càng bổ sung thêm các tiêu chí ngoài điểm thi tốt nghiệp, chẳng hạn như điểm học sinh giỏi cấp tỉnh hoặc cấp quốc gia, thành tích ngoại khóa hoặc kỹ năng mềm. Điều này dẫn đến việc các ứng viên chỉ dựa vào điểm thi tốt nghiệp, ngay cả khi có điểm cao, vẫn bị đánh giá thấp hơn các ứng viên khác có hồ sơ đa dạng hơn.

Ví dụ, tại Đại học Ngoại thương, các thí sinh muốn nộp hồ sơ vào các chuyên ngành “hot” không chỉ cần điểm thi tốt nghiệp cao mà còn phải đáp ứng các tiêu chí như chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế, thành tích ngoại khóa xuất sắc và bài luận thuyết phục. Các thí sinh chỉ có điểm thi tốt nghiệp, dù đạt 27-28 điểm nhưng không có các yếu tố bổ sung này vẫn có thể trượt như thường lệ.

Mất cân bằng trong phân bổ mục tiêu: Ai được lợi?

Một yếu tố quan trọng khác góp phần gây bất lợi cho những thí sinh trúng tuyển dựa trên điểm thi tốt nghiệp là sự mất cân bằng trong việc phân bổ chỉ tiêu giữa các phương thức tuyển sinh. Khi các trường đại học ưu tiên chỉ tiêu cho các phương thức khác, những thí sinh có điểm cao buộc phải cạnh tranh quyết liệt hơn với nhau để giành được một số lượng chỉ tiêu ít ỏi.

Sự mất cân bằng này không chỉ ảnh hưởng đến những thí sinh có điểm cao mà còn tạo ra một vòng luẩn quẩn dẫn đến sự bất công. Nghĩa là các trường ưu tiên các phương thức tuyển sinh khác, số lượng thí sinh lựa chọn phương thức tuyển sinh dựa trên điểm thi tốt nghiệp giảm dần, dẫn đến các trường tiếp tục giảm chỉ tiêu cho phương thức này trong những năm tiếp theo. Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn cho các thí sinh ở nhiều vùng có điều kiện hạn chế, chỉ có thể lựa chọn phương thức này để vào đại học.

Trong bối cảnh đó, những ứng viên có điều kiện tốt hơn sẽ thi riêng hoặc có thành tích ngoại khóa phong phú và dễ trúng tuyển hơn. Điều này khiến hệ thống tuyển sinh mất đi tính công bằng vốn có, khi cơ hội không được phân bổ đồng đều cho tất cả các ứng viên. Thay vào đó, nó nghiêng về những ứng viên có điều kiện tốt hơn ở nhiều phương diện, đặc biệt là những ứng viên ở vùng đồng bằng và thành phố, nơi có điều kiện kinh tế phát triển hơn.

Xem thêm : Trường Đại học Anh Quốc Việt Nam công bố mở thêm 7 ngành học mới

Để khắc phục tình trạng này và đảm bảo công bằng trong tuyển sinh, cần cân nhắc, đánh giá kỹ lưỡng tình trạng quá nhiều phương thức tuyển sinh. Trước hết, các trường cần xem xét lại việc phân bổ chỉ tiêu, đảm bảo tất cả các phương thức tuyển sinh đều được phân bổ chỉ tiêu một cách công bằng, không có phương thức nào bị thiệt thòi. Ngoài ra, việc đánh giá thí sinh cần tập trung nhiều hơn vào năng lực học tập thực tế, thay vì một số trường chỉ tập trung vào các tiêu chí phụ như hiện nay.

Ngoài ra, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần đưa ra “rào cản kỹ thuật” với các quy định rõ ràng, minh bạch về phương thức tuyển sinh, nhất là việc tổ chức thi riêng hoặc xét tuyển theo tiêu chí khác ngoài điểm thi tốt nghiệp. Chỉ khi có sự minh bạch, công bằng trong hệ thống tuyển sinh thì thí sinh mới có thể tin tưởng rằng công sức của mình sẽ được đền đáp xứng đáng.

Đề thi cuối kỳ cũng cần được phân hóa tốt hơn để giúp các trường đại học lựa chọn được những sinh viên phù hợp. Cuối cùng, cần có một chiến lược dài hạn để đảm bảo rằng tất cả các ứng viên, bất kể phương thức tuyển sinh nào được sử dụng theo tinh thần tự chủ của trường đại học, đều có cơ hội công bằng để được nhận vào các trường đại học. Điều này sẽ không chỉ giúp nâng cao chất lượng tuyển sinh đại học mà còn đảm bảo rằng các phương thức tuyển sinh trở nên công bằng và minh bạch hơn, đáp ứng được kỳ vọng của xã hội.

Phong cách viết và nội dung của bài viết phản ánh quan điểm và góc nhìn của tác giả.

Bùi Minh Tuấn

https://giaoduc.net.vn/thi-sinh-chon-xet-tuyen-dai-hoc-bang-diem-thi-tot-nghiep-co-dang-bi-thiet-thoi-post245125.gd

Nguồn: https://dut.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục