Môn tự chọn không bắt buộc, trường xếp TKB đừng để thành “miễn cưỡng tự nguyện”

Gần đây, nhiều phụ huynh phản ánh rằng học sinh trung học cơ sở phải học 8 đến 9 tiết một ngày. Với lịch học dày đặc, học sinh phải dành hầu hết thời gian ở trường.

Việc sắp xếp quá nhiều tiết học trong một ngày khiến nhiều phụ huynh lo lắng con em mình sẽ bị quá tải. Thêm vào đó, nhiều môn học nâng cao được nhiều cơ sở giáo dục xếp chồng lên nhau bên cạnh các môn học chính cũng gây ra nhiều bất cập dẫn đến mất cân bằng trong giáo dục.

Bạn đang xem: Môn tự chọn không bắt buộc, trường xếp TKB đừng để thành “miễn cưỡng tự nguyện”

Cần tổ chức, sắp xếp bài học hợp lý để tránh bất bình đẳng trong giáo dục.

Một số trường lên lịch các lớp học tự chọn vào cuối ngày sau khi các môn chính đã kết thúc, trong khi một số trường khác lại phân bổ các lớp học này xen kẽ trong thời khóa biểu chính, mặc dù theo quy định, đây là các hoạt động giáo dục ngoại khóa.

Theo nghiên cứu của phóng viên, việc các khóa học kỹ năng sống, STEM và tiếng Anh cho người nước ngoài được xen kẽ với giờ học chính quy cho phép các nhà cung cấp dịch vụ tiết kiệm được nguồn nhân lực và chi phí. Ví dụ, trong một trường tiểu học có khoảng 30-40 lớp, nếu các môn học này được xen kẽ với giờ học chính quy, chỉ cần 2 giáo viên để dạy tất cả các lớp. Ngược lại, nếu các môn học này chỉ được dạy sau giờ học chính quy, cần 30 giáo viên để dạy 30 lớp cùng một lúc.

Sau khi Tạp chí Giáo dục điện tử Việt Nam đăng tải một số bài viết, nhiều phụ huynh tại TP.HCM và Hà Nội đã gọi điện đến đường dây nóng và gửi email bày tỏ sự bức xúc với giờ học quá căng thẳng từ 7 giờ sáng đến 5 giờ chiều. Cùng với đó, việc học các môn tự chọn nhưng lại được xếp vào cùng lớp với lớp chính khiến các em gần như không có sự lựa chọn nào khác và buộc phải đăng ký.

“Các lớp STEM được lên lịch vào giữa giờ học chính quy. Nếu con tôi không học, cháu sẽ đến thư viện hoặc quanh quẩn ở trường. Nếu vậy, các môn tự chọn này nên được lên lịch sau giờ học chính quy. Nếu con tôi không học, cháu có thể về nhà và tham gia các hoạt động thể thao theo sở thích của mình”, một phụ huynh chia sẻ.

Trao đổi với Tạp chí Giáo dục điện tử Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Kim Hồng, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, nhấn mạnh, các trường có quyền chủ động xây dựng kế hoạch học tập cho từng khối lớp. Tuy nhiên, chủ động không có nghĩa là muốn làm gì thì làm mà phải tuân thủ theo chỉ đạo của Bộ.

Các môn STEM/STEAM tuy quan trọng trong việc kích thích trí tò mò và sáng tạo của trẻ nhưng lại được xếp vào các môn tự chọn. Nhà trường cần cân nhắc kỹ lưỡng về thời lượng và lịch học của các môn này. Về nguyên tắc, nhà trường nên sắp xếp sao cho học sinh không chọn môn tự chọn vẫn có đủ thời gian tự học. Kỹ năng sống tuy được lồng ghép vào nhiều môn học nhưng lại được chú trọng trong môn đạo đức ở tiểu học. Việc sắp xếp lịch học cho môn này thường không phải là vấn đề.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Kim Hồng nhấn mạnh, các trường có quyền chủ động xây dựng kế hoạch học tập cho từng khối lớp, tuy nhiên, chủ động không có nghĩa là muốn làm gì thì làm mà phải tuân thủ theo chỉ đạo của Bộ. Ảnh: Thủ tướng.

Nhà trường cần ưu tiên lợi ích của toàn thể học sinh, đảm bảo công bằng, giải thích rõ ràng với phụ huynh khi triển khai các môn học tự chọn. Việc quản lý học sinh không tham gia các môn học tự chọn cũng cần được chú trọng để giải quyết các vấn đề phát sinh.

Nếu có bất kỳ “lạm dụng” môn học ngoại khóa nào, Hiệu trưởng sẽ là người đầu tiên chịu trách nhiệm. Giáo viên nên thảo luận về chương trình giảng dạy và nếu có thể, phụ huynh nên tham gia. Nhà trường nên thông báo rõ ràng cho phụ huynh để đạt được sự đồng thuận. Giáo dục phải hướng đến sự bình đẳng cho tất cả học sinh và việc đưa các môn học ngoại khóa vào chương trình giảng dạy phải cẩn thận để không gây ra bất công. Nếu bất công xảy ra, hậu quả xã hội sẽ rất nghiêm trọng.

Một lịch trình quá dày đặc sẽ hạn chế cơ hội để trẻ phát triển các kỹ năng theo sở thích của mình.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thanh Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm, Đại học Quốc gia Hà Nội chia sẻ, ngay cả người lớn làm việc liên tục từ 7 giờ sáng đến 5 giờ chiều trong nhiều ngày cũng có thể rơi vào tình trạng quá tải.

Do đó, nỗi lo lắng của phụ huynh về sức khỏe của con em mình là hoàn toàn có cơ sở. Nhất là đối với các em học sinh mới vào cấp 2, đang trong giai đoạn dậy thì với nhiều thay đổi về tâm sinh lý, việc học quá nhiều mà không có đủ thời gian nghỉ ngơi có thể dẫn đến tình trạng mệt mỏi, mất tập trung, giảm khả năng sáng tạo và động lực học tập, nhất là với những môn học đòi hỏi tư duy sâu.

Ngày nay, trẻ em thường sử dụng điện thoại và các thiết bị công nghệ, kết nối internet, dẫn đến yếu kém về kỹ năng mềm và nhận thức xã hội không linh hoạt. Một lịch học quá dày đặc có thể hạn chế cơ hội phát triển các kỹ năng theo sở thích cá nhân của trẻ.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thành Nam – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm, Đại học Quốc gia Hà Nội. Ảnh: NVCC.

Xem thêm : 3 nội dung đang được quan tâm nhất liên quan đến Dự thảo Luật Nhà giáo

Mặt khác, ông Nam cũng cho rằng việc học 9 tiết/ngày chưa hẳn đã quá tải nếu sắp xếp thời gian biểu hợp lý. Vấn đề nằm ở cách sắp xếp các tiết. Nếu nhà trường biết xen kẽ giữa các môn cơ bản, kỹ năng sống, hoạt động trải nghiệm, giáo dục thể chất và các lớp STEM, trẻ sẽ có thể liên tục chuyển đổi giữa các trạng thái hoạt động. Sự thay đổi này giúp trẻ duy trì được sự tập trung mà không gây quá tải.

Thầy Trần Thanh Nam cho biết phương pháp giảng dạy cũng đóng vai trò quan trọng. Nếu giáo viên bắt đầu bài học bằng những câu chuyện, hoạt động hoặc bài hát để kích thích trí tò mò của trẻ, giao nhiệm vụ nhóm và cho trẻ trình bày thì quá trình học tập sẽ trở nên thú vị hơn và không bị quá tải. Ngược lại, nếu giáo viên chỉ tập trung nhồi nhét kiến ​​thức, ép học sinh phải học thuộc lòng sẽ dẫn đến tình trạng quá tải.

Nếu không liên quan đến việc kèm cặp, học thêm và không tính thêm phí từ phụ huynh, thì lịch học như vậy có thể có lợi cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Não hoạt động theo nguyên tắc kích thích và ức chế, vì vậy cần phải kết hợp các môn học đòi hỏi sự chú ý cao và các hoạt động thể chất và kỹ năng xã hội.

Tuy nhiên, nếu việc sắp xếp các môn tự chọn tạo ra tình trạng “miễn cưỡng tự nguyện” cho phụ huynh, nhà trường cần điều chỉnh. Để tránh tình trạng lạm dụng dạy thêm, thu tiền, các môn học này cần minh bạch. Sử dụng hệ thống công nghệ và các khóa học tích hợp trên nền tảng số giúp quản lý các môn học ngoại khóa, giảm chi phí học tập và cung cấp thông tin rõ ràng về chất lượng các khóa học.

Theo PGS.TS Nguyễn Kim Hồng, trong hướng dẫn triển khai nhiệm vụ năm học 2024-2025 đối với bậc tiểu học, các địa phương cần duy trì vệ sinh môi trường trường học, đảm bảo sức khỏe thể chất, tinh thần cho học sinh, giáo viên và cán bộ quản lý.

Thông điệp từ các nhà quản lý giáo dục cho thấy, các trường cần sắp xếp thời khóa biểu khoa học, đảm bảo tỷ lệ hợp lý giữa nội dung giảng dạy và hoạt động giáo dục. Cần phân bổ thời gian học tập và thời gian trong ngày, trong tuần phù hợp với tâm lý của học sinh tiểu học.

Các môn học ngoại khóa phải tuân thủ nguyên tắc đặt lợi ích của mọi học sinh lên hàng đầu, tránh bất bình đẳng trong giáo dục. Phụ huynh cần cân nhắc khi cho con em mình tham gia các khóa học này và nhà trường cần tính toán kỹ lưỡng khi đưa các môn học ngoại khóa vào lớp học. Cần thông báo và trao đổi với phụ huynh và học sinh để đảm bảo không có học sinh nào bị bỏ lại phía sau, đặc biệt là những học sinh có hoàn cảnh kinh tế khó khăn.

Thùy Trang

https://giaoduc.net.vn/mon-tu-chon-khong-bat-buoc-truong-xep-tkb-dung-de-thanh-mien-cuong-tu-nguyen-post245608.gd

Nguồn: https://dut.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục