Đề tham khảo môn Ngữ văn: Thay đổi cách hỏi giúp đánh giá năng lực HS tốt hơn

Năm học này là năm đầu tiên diễn ra kỳ thi tốt nghiệp THPT theo Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018. Nhiều phụ huynh, học sinh và giáo viên lo lắng trước các đề thi, trong đó có môn Văn.

Tháng 12/2023, Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố đề thi minh họa tốt nghiệp từ năm 2025. Đề thi tham khảo của Bộ công bố kiến ​​thức chủ yếu ở lớp 10 vì tại thời điểm công bố khảo sát đề thi tham khảo mới triển khai chương trình học kỳ 1 của lớp 11.

Bạn đang xem: Đề tham khảo môn Ngữ văn: Thay đổi cách hỏi giúp đánh giá năng lực HS tốt hơn

Ngày 18/10, Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục công bố đề thi tham khảo kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 khi chương trình lớp 12 đang diễn ra đến giữa học kỳ I nên đề thi mang tính toàn diện. thêm kiến ​​thức và kỹ năng.

Ảnh minh họa.

Đề thi đảm bảo đúng format, cấu trúc, ma trận thi từ năm 2025

Bài thi kiểm tra hai kỹ năng: khả năng đọc hiểu và khả năng viết. Phần năng lực đọc hiểu ngữ liệu là văn bản văn học (thơ) hoàn toàn mới, không lặp lại trong sách giáo khoa; Phần thi viết kiểm tra khả năng viết một đoạn văn (tiểu luận văn học) khoảng 200 từ, nội dung gợi ra từ bài đọc hiểu và khả năng viết một đoạn văn (tiểu luận xã hội) khoảng 600 từ.

Cấu trúc và ma trận thi theo định hướng thi từ năm 2025:

Dung tích	Câu hỏi	Năng lực môn học						Điểm(Tỷ lệ)
		Năng lực đọc			Năng lực viết
		Mức độ tư duy			Mức độ tư duy
		Biết	Hiểu	Thao tác	Biết	Hiểu	Thao tác
Đọc hiểu	Câu hỏi 1	0,5						4.0 (40%)
	Câu hỏi 2	0,5
	Câu hỏi 3		1.0
	Câu hỏi 4		1.0
	Câu hỏi 5			1.0
Viết	Câu 1 (Viết đoạn NL)				2.0			2.0(20%)
	Câu 2 (Viết bài)				4.0			4.0(40%)

So với đề thi minh họa năm 2023, hình thức, cấu trúc của đề thi minh họa lần này nhìn chung không thay đổi, mặc dù lượng văn bản trong đề thi ít hơn, chỉ trình bày trên một mặt giấy nhằm tạo ấn tượng tâm lý. Nhẹ nhàng, thoải mái cho ứng viên:

Dung tích	Câu	Minh họa chủ đề 1	Minh họa chủ đề 2	Mức độ	Điểm
Đọc hiểu		Ngôn ngữ học: Sử thi dân gian	Ngôn ngữ: Thơ hiện đại
	1	Xác định quan điểm của người kể chuyện.	Chỉ ra những dấu hiệu để xác định thể thơ của đoạn trích.	Nhận ra	0,5
	2	Liệt kê một số từ, hình ảnh mô tả không gian làng Mtao Gru trong bài văn.	Cho biết hình ảnh được sử dụng để so sánh cây liễu cổ thụ trong đoạn trích.	Nhận ra	0,5
	3	– Chỉ ra sự khác biệt trong so sánh tu từ trong hai câu: Dân Đam San đông như đàn ca-tông, dày đặc như bướm đêm, đông đúc như kiến, mối.– Anh ta nhảy múa và kêu lạch cạch như một quả dưa khô.	Trình bày hiệu quả của việc sử dụng hình thức xưng tội Anh trai với Tôi trong đoạn trích.	Hiểu biết	1.0
	4	Nhận xét về phẩm chất nổi bật của nhân vật Đam San được thể hiện trong văn bản.	Nêu diễn biến cảm xúc của nhân vật trữ tình Anh trai trong đoạn trích.	Hiểu biết	1.0
	5	Qua đoạn văn, hãy nêu ước mơ của cộng đồng người Êđê xưa mà em thấy có ý nghĩa nhất đối với cuộc sống ngày nay và giải thích lý do (khoảng 5-7 dòng).	Từ tâm trạng của nhân vật trữ tình Anh trai khi ở trong tim Hà Nội chiều nayhãy bày tỏ suy nghĩ của mình về chốn bình yên trong tâm hồn mỗi người (trình bày khoảng 5-7 dòng).	Thao tác	1.0
Viết	1	Viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 từ) làm rõ đặc điểm của nhân vật thần thoại trong đoạn trích “Thần Mưa”.	Viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 từ) phân tích hình ảnh Hà Nội qua cảm xúc của nhân vật trữ tình Anh trai trong đoạn trích ở phần Đọc hiểu.	Tính ứng dụng cao	2.0
	2	Cuộc sống thường có những khó khăn, thử thách; Đối mặt hay từ bỏ là sự lựa chọn của mỗi người. Viết một bài luận (khoảng 600 từ) bày tỏ quan điểm của em về những khó khăn, thách thức mà tuổi trẻ đang phải đối mặt.	Hiện nay, nhiều người rất vui mừng khi nhận được những lợi ích mà trí tuệ nhân tạo mang lại nhưng cũng không ít người lại lo lắng về sự phụ thuộc của con người vào nó. Dưới góc nhìn của một bạn trẻ, hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ về vấn đề trên.	Tính ứng dụng cao	5.0

Xem thêm : SGK Ngữ văn chương trình mới: Học sinh không thể học tủ, học vẹt

Phần đọc hiểu Xuất hiện câu hỏi “lạ”

Giống như đề thi minh họa năm 2023, phần đọc hiểu gồm 5 câu hỏi ở 4 cấp độ: nhận thức – hiểu – vận dụng; Trong đó, 2 câu đầu thuộc mức độ nhận thức và có dạng câu hỏi lạ.

Câu 1 hỏi“Chỉ ra dấu hiệu để xác định thể thơ của đoạn trích” khác với trước đây thường được hỏi:“Nhận dạng thể thơ trong đoạn trích”. Với câu hỏi này, thí sinh phải trả lời được 2 ý (thơ tự do và dựa vào số từ trong mỗi dòng thơ để xác định thể thơ), nhưng với câu hỏi quen thuộc trước đó, thí sinh chỉ trả lời được 1 ý (thơ tự do). ). quá hạn).

Câu hỏi 2 hỏi“Hãy chỉ ra hình ảnh dùng để so sánh cây liễu cổ thụ trong đoạn trích” khác với câu hỏi quen thuộc”Chỉ ra những tính từ miêu tả vẻ đẹp của tuổi trẻ trong đoạn trích” (kỳ thi 2022), hoặc “Nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong bài thơ” (đề thi 2023).

Ở đây hãy tìm và chỉ ra hình ảnh đã từng So sánh với cây liễu. Các câu hỏi dễ khiến thí sinh trả lời không chính xác nếu không đọc kỹ câu hỏi. Các câu hỏi thường gặp trong quá khứ bao gồm: Tìm từ ngữ và hình ảnh mô tả chủ đề được đề cập trong văn bảnhoặc Chỉ ra các biện pháp tu từ so sánh/ nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh.

Câu 3 và 4 thuộc mức độ hiểu: Cách hỏi quen thuộc và nội dung câu hỏi có liên quan đến đặc điểm của thể loại thơ như: hình thức tâm sự của nhân vật trữ tình, diễn biến tình cảm của nhân vật trữ tình. .

Câu 5 thuộc cấp độ vận dụng: Từ giấc mơ, tâm trạng của các nhân vật trong văn bản; trình bày suy nghĩ của nhà văn về ước mơ, tâm trạng của mình. Đề yêu cầu thí sinh “trình bày từ 5 đến 7 dòng”, không yêu cầu viết một đoạn văn nên không cao bằng viết một đoạn văn khoảng 200 từ.

Từ việc thay đổi hình thức câu hỏi cho thấy đề thi không kiểm tra kiến ​​thức lý thuyết cần ghi nhớ mà kiểm tra, đánh giá kỹ năng của người học. Tuy nhiên, để trả lời các câu hỏi trên, thí sinh phải vận dụng kiến ​​thức thể loại thơ và đặc điểm của thơ, các biện pháp tu từ so sánh và đặc điểm của biện pháp so sánh, nhân vật và cảm xúc trữ tình, cảm xúc, tâm trạng của nhân vật trữ tình,… Kết hợp với kỹ năng xử lý câu hỏi và trình bày câu trả lời.

Bài viết nhẹ nhàng hơn câu hỏi minh họa 2023

Xem thêm : Để dẹp “nạn” làm đẹp học bạ, Sở GDĐT cần tổ chức thi chung đề ở bài thi cuối kỳ

Câu 1 khá quen thuộc với các đề thi trước đây: “Viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 từ) phân tích hình ảnh Hà Nội qua cảm xúc của nhân vật trữ tình trong đoạn trích ở phần Đọc hiểu”nhưng khác với hình minh họa năm 2023: “Viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 từ) làm rõ đặc điểm của nhân vật thần thoại trong đoạn trích “Thần Mưa”.

Câu hỏi yêu cầu viết đoạn thảo luận văn học giống như minh họa năm 2023 nhưng đã có sự thay đổi: từ làm rõ đặc điểm của thể loại (đặc điểm của một nhân vật thần thoại) đã hát phân tích nội dung (hình ảnh Hà Nội qua cảm xúc của nhân vật trữ tình). Sự thay đổi này làm giảm áp lực tâm lý cho thí sinh, bởi yêu cầu viết một đoạn văn phân tích nội dung, giá trị nghệ thuật của một văn bản văn học mà thí sinh đã nghiên cứu và làm quen trong nhiều năm từ bậc THCS đến THPT. cấp trung học; Nó cũng đòi hỏi phải làm rõ đặc điểm của thể loại, thí sinh mới và thực tiễn ở cấp trung học phổ thông.

Câu hỏi này so với đề thi minh họa năm 2023, không có tài liệu mới mà sử dụng lại tài liệu đọc hiểu, thuận tiện hơn cho thí sinh. Thí sinh tổng hợp nội dung trả lời câu hỏi 3, 4, 5 trong phần đọc hiểu và vận dụng kỹ năng viết đoạn văn để hoàn thành.

Câu 2 yêu cầu viết một bài văn (tiểu luận xã hội) khoảng 600 từ, không gây khó khăn cho thí sinh; đề tài trí tuệ nhân tạo Quen thuộc và mang tính thời sự, thí sinh đã được học nhiều văn bản tranh luận và cung cấp thông tin trong sách giáo khoa liên quan đến chủ đề này. Tuy nhiên, mục đích của văn bản nghị luận là nhằm thuyết phục người đọc đồng tình với quan điểm của người viết thông qua hệ thống lập luận, lập luận, dẫn chứng… kết hợp giữa thao tác lập luận và phương pháp biểu đạt. Đạt,… tạo ra những bài viết ấn tượng. Tuy các câu hỏi có tính ứng dụng cao và có tính phân hóa nhưng loại hình thảo luận xã hội được rèn luyện bởi thí sinh từ cấp THCS (theo chương trình cũ) và dần dần từ lớp 10 đến lớp 12 nên không đến mức làm khó. cho các ứng viên.

Có thể thấy, các đề thi minh họa bám sát định hướng, mục tiêu của Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018. Tuy nhiên đây chỉ là câu hỏi tham khảo. Đề thi chính thức có thể thay đổi nội dung kiến ​​thức trong câu hỏi và cách hỏi cho phù hợp với đặc điểm của từng thể loại, từng ngữ liệu văn bản. Học sinh phải nắm vững kiến ​​thức ngữ văn và kiến ​​thức bài học; biết vận dụng kiến ​​thức để giải quyết vấn đề; Đồng thời, có khả năng đọc, hiểu và viết sẽ làm tốt bài thi.

Phong cách và nội dung của bài viết thể hiện quan điểm, quan điểm của tác giả.

Trần Văn Tâm – Giáo viên Trường THPT Nguyễn Trãi

https://giaoduc.net.vn/de-tham-khao-mon-ngu-van-thay-doi-cach-hoi-giup-danh-gia-nang-luc-hs-tot-hon-post246377.gd

Nguồn: https://dut.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục