Kiến nghị có quy định cụ thể chuyên môn phù hợp đối với tiến sĩ chủ trì ngành

Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông tư số 02/2022/TT-BGDĐT ngày 18 tháng 01 năm 2022 quy định về điều kiện, trình tự, thủ tục mở ngành đào tạo và đình chỉ hoạt động đào tạo trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ.

Theo Khoản 1, Điều 4 quy định: “Có ít nhất 01 tiến sĩ đúng chuyên ngành đào tạo, không trùng với giảng viên cơ hữu là điều kiện để mở ngành đào tạo trình độ đại học ở chuyên ngành khác…”

Bạn đang xem: Kiến nghị có quy định cụ thể chuyên môn phù hợp đối với tiến sĩ chủ trì ngành

Khoản 5 Điều 2 của Thông tư này cũng quy định: “Ngành đào tạo trình độ tiến sĩ phù hợp với ngành đào tạo dự kiến ​​mở ở trình độ đại học, thạc sĩ là ngành đào tạo có tên và 6 chữ số cuối của mã ngành đào tạo theo Danh mục thống kê ngành đào tạo; trường hợp ngành đào tạo đó chưa được đào tạo trong nước ở trình độ tiến sĩ hoặc chưa có nhiều người tốt nghiệp thì ngành đào tạo phù hợp là ngành có nội dung kiến ​​thức chuyên môn gần nhất và cùng nhóm ngành đào tạo với ngành đào tạo trình độ đại học, thạc sĩ…”.

Tuy nhiên, cho đến nay vẫn còn nhiều ngành đào tạo chưa có mã ngành đào tạo tiến sĩ, nên khi một trường đại học muốn mở mã ngành đào tạo đại học thì buộc phải có tiến sĩ để chủ trì một ngành có “chuyên ngành phù hợp”. Trong khi đó, việc lựa chọn giảng viên có trình độ tiến sĩ để chủ trì một ngành phù hợp có thể được mỗi trường hiểu khác nhau. Bởi vì không có tiêu chí cụ thể để xác định ngành có nội dung kiến ​​thức chuyên môn gần nhất trong cùng nhóm ngành đào tạo với ngành phù hợp.

Cụ thể, trong nhóm ngành V (Toán thống kê, Tin học và công nghệ thông tin, Kỹ thuật cơ khí, Kỹ thuật, Sản xuất và chế biến, Kiến trúc và xây dựng, Nông, Lâm nghiệp và Thủy sản, Thú y), có một số ngành tuy được đào tạo ở trình độ đại học nhưng không có mã đào tạo trình độ tiến sĩ như: Nông học; Nông nghiệp; Khuyến nông; Thiết kế nội thất; Kiến trúc cảnh quan;…

Trường đại học áp dụng các quy định tiến sĩ phù hợp như thế nào?

Trao đổi với Tạp chí Giáo dục điện tử Việt Nam, TS Nguyễn Lộc Hiền – Trưởng Bộ môn Di truyền và Giống cây trồng – Trường Đại học Cần Thơ cho biết, hiện nay chưa có mã đào tạo trình độ tiến sĩ ngành Nông học (thuộc nhóm V).

Theo Thông tư 02/2022/TT-BGDĐT: “Trường hợp ngành đào tạo chưa được đào tạo trong nước ở trình độ tiến sĩ hoặc không có nhiều người tốt nghiệp thì ngành đào tạo phù hợp là ngành có nội dung kiến ​​thức chuyên môn gần nhất và cùng nhóm ngành đào tạo với ngành đào tạo trình độ đại học/thạc sĩ”.

Trong khi đó, đội ngũ giảng viên đều có trình độ Tiến sĩ từ các chuyên ngành, lĩnh vực liên quan đến Nông học như Di truyền và Giống cây trồng; Chăn nuôi;… Do đó, việc lựa chọn một Tiến sĩ có chuyên môn phù hợp để chủ nhiệm bộ môn Nông học không phải là quá khó khăn.

Sinh viên thực hành nghiên cứu chọn giống lúa. Ảnh minh họa: nguồn VNUA.

Nhiều người thắc mắc làm sao để học sau đại học sau khi tốt nghiệp đại học chuyên ngành Nông học khi hiện nay chưa có mã ngành đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ. TS Hiền cho rằng sinh viên hoàn toàn có thể học các chuyên ngành liên quan và có kiến ​​thức tương đương trong các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản vì đã có mã ngành đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ.

Xem thêm : Thầy cô và học trò lớp 12 mong ngóng trường ĐH sớm công bố tổ hợp xét tuyển

Bởi vì ngành Nông học trang bị cho sinh viên những kiến ​​thức chuyên sâu và kỹ năng chung trong toàn bộ quá trình sản xuất và chọn tạo giống cây trồng; các nguyên lý kỹ thuật thú y và nuôi trồng thủy sản;… Ngành Nông học tại Khoa Nông nghiệp, Trường Đại học Cần Thơ đào tạo ra những kỹ sư có chuyên môn sâu trong cả ba lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản; có khả năng thực hành và đào tạo các kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản; có khả năng tổ chức và quản lý các hệ thống nông nghiệp phục vụ cho phát triển nông nghiệp bền vững.

Đối với các ngành đào tạo không có mã đào tạo tiến sĩ trong nước, khi tuyển chọn tiến sĩ chủ trì chuyên ngành, nhà trường phải tuyển chọn tiến sĩ có chuyên môn phù hợp với chuyên ngành dự kiến ​​mở. Trong trường hợp này, để tuyển chọn tiến sĩ chủ trì chuyên ngành Nông học, nhà trường thường tuyển chọn tiến sĩ ở các chuyên ngành có liên quan/phù hợp như: Khoa học thực vật và Bảo vệ thực vật; Di truyền và Chọn giống thực vật.

Đối với ngành Thiết kế nội thất – một ngành cũng thuộc nhóm V, TS Phan Thị Việt Nam – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Hoa Sen cho biết, trường đào tạo bậc đại học ngành này, nhưng hiện nay chưa có mã ngành đào tạo trình độ tiến sĩ. Do đó, việc các cơ sở giáo dục phân công giảng viên vào các ngành mở đào tạo trình độ tiến sĩ theo đúng mã ngành là không đúng.

Do đó, nhà trường buộc phải lựa chọn giảng viên có trình độ tiến sĩ trong các lĩnh vực liên quan/phù hợp. Khi đó, nhà trường phải giải trình và báo cáo với xã hội và các cơ quan quản lý các dự án nghiên cứu khoa học liên quan đến lĩnh vực chủ quản mở.

Đối với những lĩnh vực nghệ thuật cụ thể như vậy, việc tìm kiếm và tuyển dụng một nhóm giảng viên có bằng tiến sĩ để phụ trách mở chuyên ngành là một thách thức, và việc đảm bảo thu hút đủ bác sĩ để giảng dạy cũng bị hạn chế.

Xét về đặc thù chuyên ngành đào tạo, nước ta chưa có nhiều nguồn lực chất lượng cao có chuyên môn trong lĩnh vực Thiết kế nội thất vì Việt Nam chưa có mã đào tạo tiến sĩ. Do đó, nhiều cơ sở giáo dục lựa chọn cách thu hút và tuyển dụng giảng viên Thiết kế nội thất từ ​​nước ngoài.

Giảng viên và sinh viên trường Đại học Hoa Sen. Ảnh: NTCC.

Nhà trường đã xây dựng và triển khai nhiều chính sách nhằm thúc đẩy việc sử dụng đội ngũ giảng viên tiến sĩ có kinh nghiệm học tập và tốt nghiệp chuyên ngành Thiết kế nội thất ở nước ngoài trở về Việt Nam giảng dạy và chủ trì công tác mở ngành.

Theo TS Phan Thị Việt Nam, hiện nay, đội ngũ giảng viên có trình độ tiến sĩ dẫn đầu việc mở ngành trong lĩnh vực thiết kế – mỹ thuật nói riêng và tất cả các ngành nói chung của Trường Đại học Hoa Sen đều có yếu tố cấp bằng học thuật từ nước ngoài.

Đối với giảng viên có trình độ tiến sĩ đã được đào tạo đúng chuyên ngành, lĩnh vực liên quan hoặc có liên quan ở nước ngoài, nếu muốn giảng dạy trong nước thì bằng cấp phải được công nhận theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Xem thêm : Lỗ hổng lớn của đào tạo từ xa ngành kỹ thuật: SV bị “khuyết” kỹ năng thực hành

Cần có quy định cụ thể về chuyên môn phù hợp của bác sĩ phụ trách mở chuyên ngành.

TS Nguyễn Lộc Hiển cho rằng, chúng ta cần có cổng thông tin dữ liệu thống kê về ngành đào tạo ở các cấp học của cơ sở giáo dục, số lượng người tốt nghiệp để có thể chứng minh việc lựa chọn ngành đào tạo tiến sĩ phù hợp với ngành đào tạo ở trình độ đại học/thạc sĩ.

Cần quy định cụ thể hơn về trình độ chuyên môn phù hợp của giảng viên tiến sĩ làm cơ sở phân công chủ nhiệm các chuyên ngành dự kiến, giúp đảm bảo chất lượng chung, tránh tình trạng diễn giải khác nhau ở mỗi nơi.

Theo TS Phan Thị Việt Nam, quy định về điều kiện mở ngành đào tạo đại học cần linh hoạt hơn, có cơ chế cụ thể, có như vậy mới khuyến khích được các trường đại học tham gia đào tạo nguồn nhân lực mà xã hội cần.

Trường Đại học Hoa Sen đã xây dựng chương trình đào tạo với khoảng 50% các môn học được giảng dạy bằng tiếng Anh. Do đó, đây cũng là định hướng mà nhà trường ưu tiên tuyển dụng đội ngũ giảng viên tiến sĩ nước ngoài để chủ trì chuyên ngành và làm việc tại trường.

Vấn đề cấp phép lao động cho người nước ngoài làm việc tại nước ta vẫn còn một số khó khăn về mặt thủ tục. Chúng ta nên xây dựng chính sách thông thoáng, tạo điều kiện thuận lợi cho giảng viên tham gia và làm việc tại các trường đại học tại Việt Nam bằng cách rút ngắn và đơn giản hóa quy trình xin cấp giấy phép lao động hoặc thị thực lao động cho giảng viên nước ngoài. Từ đó, chúng ta có thể mở rộng mạng lưới giáo dục quốc tế hóa, xây dựng môi trường đại học Việt Nam năng động, linh hoạt và chất lượng, tiệm cận với thế giới.

Sinh viên ngành Thiết kế nội thất. Ảnh: HSU.

Mặt khác, nhằm xây dựng văn hóa giáo dục cởi mở, môi trường học thuật năng động, dễ dàng trao đổi và tôn trọng sự khác biệt, Trường Đại học Hoa Sen hướng đến tạo điều kiện thuận lợi cho công tác tuyển dụng công khai, minh bạch, phù hợp để giảng viên có trình độ tiến sĩ ở nước ngoài cũng như giảng viên Việt Nam có kinh nghiệm làm việc, học tập ở nước ngoài trở về công tác và chủ trì mở ngành đào tạo.

Với đội ngũ giảng viên đã từng công tác ở nước ngoài, nhà trường sẽ tạo nên mạng lưới kết nối và hợp tác chặt chẽ giữa các cơ sở đào tạo trên thế giới, từ đó giúp sinh viên có nhiều cơ hội tiếp tục học tập tại các khoa, trường mà các thầy cô đã từng theo học.

Trang Diễm

https://giaoduc.net.vn/kien-nghi-co-quy-dinh-cu-the-chuyen-mon-phu-hop-doi-voi-tien-si-chu-tri-nganh-post245403.gd

Nguồn: http://dut.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục