Thầy giáo Hà Nội giúp học sinh yêu khoa học nhờ sáng kiến STEM

Mới đây, Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Hà Nội đã công bố danh mục “Sáng kiến, đề tài khoa học được công nhận có hiệu quả ứng dụng và phạm vi ảnh hưởng cấp thành phố, giai đoạn 2, năm 2024”.

Trong đó, sáng kiến ​​“Liên môn Vật lý, Công nghệ, Công nghệ thông tin xây dựng chủ đề STEM theo chương trình giáo dục phổ thông mới” của Thạc sĩ Nguyễn Văn Vị – giáo viên Vật lý Trường THPT Phan Huy Chú – Đống Đa (Hà Nội) đã được vinh danh.

Bạn đang xem: Thầy giáo Hà Nội giúp học sinh yêu khoa học nhờ sáng kiến STEM

Đây là sáng kiến ​​mà anh Nguyễn Văn Vị ấp ủ và dành trọn tâm huyết trong gần 4 năm, kể từ khi chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 được triển khai.

Các sáng kiến ​​phát sinh từ chương trình giáo dục phổ thông năm 2018

Anh Nguyễn Văn Vĩ (sinh năm 1981), sinh ra và lớn lên tại xã Xuân Quang, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai. Sau khi tốt nghiệp cử nhân và thạc sĩ chuyên ngành Vật lý (Trường Đại học Sư phạm Hà Nội), anh công tác tại Trường THPT Phan Huy Chú – Đống Đa từ năm 2008.

“Tôi đến với nghề giáo như một định mệnh. Lúc đầu, vì gia đình và nơi tôi sinh ra và lớn lên rất nghèo, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội lại không thu học phí nên tôi nghĩ đến lựa chọn này để chia sẻ gánh nặng tài chính với gia đình. Cùng với đó, hình ảnh các thầy cô giáo thời cấp 2, cấp 3 đã dạy tôi để lại nhiều ấn tượng khó quên, nên tôi có thêm động lực để đến với nghề” – anh Vi tâm sự.

Thạc sĩ Nguyễn Văn Vi – Giáo viên Vật lý trường THPT Phan Huy Chú – Đống Đa (Hà Nội). Ảnh: NVCC.

Năm 2018, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội triển khai chương trình bồi dưỡng giáo viên phổ thông năm 2018. Thầy Vi là một trong hai giáo viên được nhà trường cử đi tham dự lớp bồi dưỡng.

Sau khi nghiên cứu, tìm hiểu chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 và so sánh với chương trình giáo dục phổ thông năm 2006, ông Vi nhận thấy ba môn Vật lý, Công nghệ và Công nghệ thông tin đã cập nhật các đơn vị kiến ​​thức mới.

Cụ thể, Vật lý có các chủ đề Truyền thông vô tuyến và Giới thiệu về điện tử; Công nghệ có Thiết kế mạch điều khiển cho nhà thông minh và Công nghệ điện tử; Công nghệ thông tin có Mạng máy tính và Internet, Giải quyết vấn đề với sự trợ giúp của máy tính, Máy tính và xã hội tri thức, v.v.

Nhờ được tiếp cận diễn đàn “Cộng đồng giáo viên sáng tạo Việt Nam” do Microsoft tổ chức, với nhiều nguồn tài liệu như học tập theo dự án, giáo dục STEM… cũng như tham gia lớp Giáo dục STEM dành cho giáo viên tại Đại học Sư phạm Hà Nội, anh Vi đã nảy ra ý tưởng.

Ông Nguyễn Văn Vị chia sẻ: “Giáo dục STEM không chỉ thúc đẩy giáo dục trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học mà còn thể hiện cách tiếp cận liên ngành để phát triển năng lực và phẩm chất của người học.

Ý nghĩa và vai trò cụ thể của giáo dục STEM là đảm bảo giáo dục toàn diện; tăng cường hứng thú học tập các môn STEM; hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh; gắn kết nhà trường với cộng đồng; định hướng nghề nghiệp cho học sinh.

Với các công cụ của đơn vị kiến ​​thức mới như đã nêu ở trên, kết hợp với quy trình bài học STEM theo Công văn số 3089/BGDĐT-GDTrH ngày 14 tháng 8 năm 2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc triển khai giáo dục STEM trong giáo dục phổ thông, tôi đã xây dựng bài học STEM và áp dụng trong gần 4 năm nay.

Anh Vi đạt giải Ba cấp quốc gia tại Diễn đàn đổi mới giáo dục công nghệ thông tin 2022-2023 do Microsoft tổ chức. Ảnh: NVCC.

Xem thêm : HUTECH: Có ngành “sớm nở chóng tàn”, mở rồi đóng chóng vánh chỉ vỏn vẹn 1 năm

Thầy Vi đã hướng dẫn học sinh đạt giải Nhất cuộc thi Khoa học công nghệ cấp thành phố; giải Ba cuộc thi Thiết kế và ứng dụng bài giảng STEM năm 2023; giải Nhì cuộc thi Bài giảng điện tử và sản phẩm công nghệ thông tin (trong khuôn khổ Ngày hội công nghệ thông tin và STEM ngành Giáo dục và Đào tạo Hà Nội); giải Ba cấp quốc gia tại Diễn đàn đổi mới giáo dục ứng dụng công nghệ thông tin năm 2022-2023 do Microsoft tổ chức.

Cô giáo trẻ này cũng thường xuyên mang các bài giảng, kinh nghiệm về giáo dục STEM chia sẻ tại các hội thảo chuyên đề tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2, Hội Vật lý Việt Nam; đồng thời tham gia tập huấn cho giáo viên tại các trường đại học, trung học phổ thông tại các tỉnh, thành phố trên cả nước.

Một hành trình nỗ lực không ngừng nghỉ cùng học sinh

Theo ông Vi, quá trình biến các sáng kiến ​​STEM thành hiện thực là một hành trình đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng nghỉ và sự phối hợp chặt chẽ giữa giáo viên, học sinh và nhà trường.

Anh Vi tham dự Hội thảo Thiết kế và tổ chức hoạt động giáo dục STEM ở trường phổ thông do Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 tổ chức. Ảnh: NVCC.

Mỗi sáng kiến ​​đều bắt đầu từ việc phát hiện ra nhu cầu hoặc vấn đề cần giải quyết trong quá trình dạy và học hoặc các vấn đề thực tế hiện tại. Các ý tưởng sau đó được phát triển thành các dự án thí điểm, được sinh viên nghiên cứu và hoàn thiện với sự hướng dẫn của thầy Vi và sự hỗ trợ của Ban giám hiệu nhà trường.

Anh Vi tâm sự: “Tôi rất may mắn khi môi trường nơi tôi đang công tác không ngừng cải thiện và nâng cao chất lượng giáo dục, tạo ra những thay đổi mạnh mẽ và tích cực trong cả phương pháp giảng dạy của giáo viên và việc học tập của học sinh.

Các chủ đề STEM giúp học sinh tiếp cận các lĩnh vực khoa học, công nghệ, nghệ thuật và toán học, đảm bảo nền giáo dục toàn diện; tăng cường hứng thú học tập các môn học trong lĩnh vực STEM; hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh; kết nối nhà trường với cộng đồng; và cung cấp hướng nghiệp cho học sinh.

Học sinh không còn thụ động tiếp nhận kiến ​​thức nữa mà đang trở thành những nhà nghiên cứu trẻ, khám phá, thử nghiệm và ứng dụng những gì đã học vào thực tiễn. Sự thay đổi này không chỉ giúp cải thiện kết quả học tập mà còn thúc đẩy niềm đam mê học tập và khả năng tư duy sáng tạo của học sinh.”

Thầy Vi (áo xanh, bên trái) cùng các thầy cô giáo và các em học sinh tại Ngày hội Công nghệ thông tin và STEM do Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tổ chức. Ảnh: NVCC.

Chia sẻ những kỷ niệm khó quên với học sinh, Thầy Nguyễn Văn Vị nhớ lại: “Khi chúng tôi triển khai dự án đầu tiên về hệ thống tưới nước và trồng giá đỗ tự động, chúng tôi đã gặp sự cố về nước, làm ướt toàn bộ khu vực để xe của giáo viên. Cả giáo viên và học sinh đều sợ đến toát mồ hôi, nhưng may mắn là Ban giám hiệu và đội bảo vệ rất thông cảm…

Một lần khác, khi tôi dẫn học sinh của mình đi tham gia Vòng phỏng vấn Cuộc thi Khoa học Kỹ thuật cấp Quốc gia tại Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hà Nội, chúng tôi không tránh khỏi sự căng thẳng và phấn khích vì mới chỉ là học sinh lớp 10 và lớp 11. Thầy Hà Xuân Nhâm – lúc đó là Hiệu trưởng Trường THPT Phan Huy Chú – Đống Đa đã đến động viên và “thết đãi” cả đoàn một bữa trưa ấm cúng, khiến các em học sinh lại phấn khởi và vui vẻ.

Nhờ những bài giảng của thầy Vi, nhiều thế hệ học sinh đã tham gia và đạt giải cao trong nhiều cuộc thi khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo, chế tạo robot…

Học sinh của thầy Nguyễn Văn Vĩ tham gia cuộc thi Imagine Cup Junior 2024 với chủ đề “AI cảnh báo về an toàn lao động”. Ảnh: NVCC

Giáo dục STEM cần được quan tâm nhiều hơn

Xem thêm : Cần sớm có quy hoạch mạng lưới CSGDĐH để Nhà nước đầu tư trọng tâm, trọng điểm

Theo ông Vi, hiện nay, để giáo dục STEM thực sự đi vào môi trường phổ thông vẫn còn nhiều rào cản.

“Hiện nay, hầu hết các trường phổ thông đều chưa có đội ngũ giáo dục STEM chuyên trách. Theo tôi, việc thành lập đội ngũ giáo dục STEM, bao gồm các giáo viên cốt cán từ các đội chuyên môn khác nhau là rất cần thiết”, ông Vi cho biết.

Theo đó, thầy giáo nhấn mạnh, đội ngũ giáo dục STEM này sẽ chịu trách nhiệm xây dựng chương trình, kế hoạch, nội dung giảng dạy STEM và hỗ trợ các giáo viên khác thiết kế chủ đề STEM sáng tạo.

Ngoài ra, đội ngũ giáo dục STEM sẽ đồng hành cùng giáo viên từ khâu hình thành ý tưởng đến khâu triển khai bài học; đảm bảo bài học không chỉ bao quát đầy đủ các bước của quá trình giảng dạy mà còn hấp dẫn và thú vị đối với học sinh, giúp các em tiếp cận kiến ​​thức theo cách thiết thực và sáng tạo nhất.

Thầy Vi (áo xanh) chia sẻ với giảng viên Đại học Sư phạm Hà Nội, Đại học Ngoại thương và giáo viên một số trường THPT về nội dung giảng dạy STEM. Ảnh: NVCC.

Theo thầy giáo Nguyễn Văn Vị, để giáo dục STEM đạt hiệu quả, cần quan tâm đến cơ sở vật chất như phòng thí nghiệm, thiết bị công nghệ, học liệu chuyên ngành.

“Tuy nhiên, để khắc phục hạn chế về nguồn lực, việc kêu gọi xã hội hóa giáo dục là cần thiết.

Các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân có thể đóng góp kinh phí, trang thiết bị hoặc hỗ trợ chuyên môn, tạo điều kiện cho học sinh tiếp cận tốt hơn với giáo dục STEM. Sự hợp tác này không chỉ giải quyết bài toán về nguồn lực, nhân lực mà còn tăng cường sự gắn kết giữa nhà trường và cộng đồng.

Giáo dục STEM đòi hỏi sự hợp tác của toàn cộng đồng, bao gồm doanh nghiệp, tổ chức xã hội và phụ huynh. Các hoạt động ngoại khóa và chương trình hợp tác với doanh nghiệp sẽ giúp học sinh hiểu rõ hơn về ứng dụng thực tế của STEM và vận dụng kiến ​​thức vào cuộc sống”, nam giáo viên cho biết thêm.

Ông Vi cũng đề xuất Bộ Giáo dục và Đào tạo nên tạo sân chơi giáo dục STEM cho học sinh và giáo viên. Việc tổ chức các cuộc thi, hội thảo, ngày hội STEM và các dự án nghiên cứu nhỏ sẽ giúp học sinh có cơ hội trải nghiệm thực tế, phát triển khả năng sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề.

Đồng thời, đây cũng là cơ hội để giáo viên được trải nghiệm, trao đổi kinh nghiệm giảng dạy, học hỏi từ các chuyên gia trong lĩnh vực STEM, đồng thời cũng là sự ghi nhận sự tận tâm của Bộ Giáo dục và Đào tạo đối với những nỗ lực của giáo viên và học sinh.

Học sinh của thầy Vi tham gia cuộc thi chế tạo robot. Ảnh: NVCC

Trong tương lai gần, nội dung kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025 sẽ được đổi mới với 3 mức độ: Nhận biết – Hiểu biết – Vận dụng. Trong đó, mức độ vận dụng để giải quyết các vấn đề thực tiễn thông qua kiến ​​thức liên môn, liên môn là thế mạnh của giáo dục STEM.

Những sáng kiến, đề tài khoa học của những người thầy như thầy Nguyễn Văn Vị sẽ mang đến cho học sinh những bài học cần thiết, không chỉ trong khuôn khổ nhà trường mà còn trong đời sống xã hội.

Trần Trang

https://giaoduc.net.vn/thay-giao-ha-noi-giup-hoc-sinh-yeu-khoa-hoc-nho-sang-kien-stem-post245159.gd

Nguồn: http://dut.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục